نمایندگان بخش خصوصی در شانزدهمین نشست کمیسیون تسهل و توسعه تجارت اتاق تهران میزبان سرپرست شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی بودند. در این جلسه فعالان بخش خصوصی از مشکلات زیرساختی، کمبود خدمات، محدودیت‌ها در انتخاب برگزارکنندگان و همچنین نگرانی‌ها درباره انحصار در برگزاری نمایشگاه‌ها سخن گفته و تاکید کردند در برخی صنایع از جمله صنعت غذا بین فعالان بخش خصوصی یک‌صدایی وجود دارد و همه بنگاه‌ها و تشکل‌های این حوزه خواهان واگذاری برگزاری نمایشگاه غذا به کانون صنایع غذایی به عنوان نماینده فعالان صنایع غذایی و تبدیلی هستند.

 در این نشست هم‌چنین پیشنهاد تدوین و امضای یک تفاهم‌نامه‌ بین اتاق بازرگانی تهران و شرکت سهامی نمایشگاه‌ها مطرح شد که از سوی صدیف بیک‌زاده، سرپرست شرکت سهامی نمایشگاه، با استقبال روبه‌رو شد. او هم‌چنین از همکاری نزدیک‌تر با کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق تهران استقبال کرد و قول داد تمام نکات مطرح شده از سوی فعالان بخش خصوصی در این نشست مورد بررسی و پیگیری قرار می‌گیرد.

باغ تجارت ایران

در ابتدای این جلسه سرپرست شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی با اشاره به چالش‌های پیش روی واحدهای تولیدی در کشور عنوان کرد که مشکلاتی که از طریق سامانه‌های اعلام مشکل در سراسر کشور گزارش می‌شود، نشان‌دهنده وجود ۲۰۸ نوع مانع مختلف در مسیر تولید است که این موانع شامل حوزه‌های بانکی، مالیاتی، زیرساخت‌های شهری مانند آب، برق، و گاز در شهرک‌های صنعتی و مسائل دیگر بوده‌اند.

به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، صدیف بیک‌زاده تصریح کرد: بسیاری از این مشکلات، معلول عوامل دیگر هستند. یکی از مهم‌ترین علل مشکلات واحدهای تولیدی، عدم وجود بازاریابی مناسب و پایدار است. بسیاری از واحدهای تولیدی با چالش‌های جدی در حوزه بازار داخلی و خارجی مواجه هستند که بخشی از آن ناشی از تحریم‌ها، بخشی به دلیل عدم امکان‌سنجی اولیه و بخشی نیز به دلیل فقدان ابزارهای بازاریابی مناسب است. این مسائل باعث شده‌اند تولیدات روی دست تولیدکنندگان باقی بمانند و نتوانند سفارش‌های کافی دریافت کنند.

او با تاکید بر اینکه صنعت نمایشگاهی می‌تواند به عنوان یک ابزار مهم برای حل مشکلات بازاریابی و ایجاد تقاضا برای تولیدات داخلی عمل کند، افزود: نمایشگاه‌ها به‌عنوان بستری برای ارائه آخرین تکنولوژی‌ها و روش‌های تولید و بازاریابی، نقش حیاتی در توسعه سایر صنایع دارند. این صنعت می‌تواند به عنوان یک محرک برای صنایعی نظیر خودروسازی و لوازم خانگی عمل کند و آن‌ها را به سمت رشد بیشتر سوق دهد.

سرپرست شرکت سهامی نمایشگاه بین‌المللی با اشاره به وجود ۳۵ سایت نمایشگاهی در کشور، تأکید کرد که امکانات و خدمات این سایت‌ها به‌ویژه در تهران متناسب با نیازهای صنعت و معدن کشور رشد نکرده است. او اذعان کرد که توسعه کمی و کیفی نمایشگاه‌ها متوقف شده و مشکلات مدیریتی و تعلل در تصمیم‌گیری‌ها به این مسئله دامن زده است.

صدیف بیک‌زاده افزود: برگزاری رویدادهای نمایشگاهی عمدتاً توسط بخش خصوصی انجام می‌شود، اما خدمات نمایشگاهی به دلیل انحصار موجود در سایت‌های فعلی، از کیفیت کافی برخوردار نیست. ما از توسعه نمایشگاه‌هایی نظیر شهر آفتاب استقبال می‌کنیم و تاکید داریم که این سایت‌ها باید خدماتی مشابه نمایشگاه‌های بین‌المللی مانند هانوفر ارائه دهند.

یکی از نکات کلیدی مطرح‌شده توسط بیک‌زاده، نبود یک مرکز تجارت متمرکز در ایران است. او بیان کرد که در کشورهای توسعه‌یافته، چنین مراکزی وجود دارند که علاوه بر ارائه خدمات بازرگانی، دفاتر مختلفی برای فعالیت واحدهای تولیدی و استارتاپ‌ها در نظر گرفته شده است.

او تأکید کرد که پروژه‌ای برای تبدیل سایت نمایشگاهی تهران به «باغ تجارت ایران» در حال پیگیری است. او توضیح داد: این طرح شامل ایجاد امکاناتی نظیر دفاتر بازرگانی، فضاهای استراحت، و ارائه خدمات اولیه برای فعالان اقتصادی است. نمونه موفق چنین مراکزی در نمایشگاه استانبول دیده می‌شود، جایی که اتاق بازرگانی نقش پررنگی در ارائه خدمات به واحدهای تولیدی ایفا می‌کند.

بیک‌زاده در صحبت‌های خود بر اهمیت توسعه صنعت نمایشگاهی تأکید کرد و افزود که این صنعت می‌تواند با ایجاد فرصت‌های بازاریابی و بهبود زیرساخت‌ها، نقشی اساسی در حل مشکلات واحدهای تولیدی ایفا کند. به گفته او، همکاری بخش خصوصی و نهادهای مرتبط برای توسعه زیرساخت‌های نمایشگاهی و ایجاد مراکز تجارت متمرکز، گامی اساسی برای رشد اقتصادی کشور است.

جای خالی شرکتهای قوی در نمایشگاه صنعت غذا

در ادامه دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران در سخنانی به بررسی وضعیت نمایشگاه‌های تخصصی صنایع غذایی در ایران پرداخت و گفت: در سال‌های اخیر کیفیت و تأثیرگذاری این نمایشگاه‌ها کاهش یافته است. ما در صنعت غذا چندین نمایشگاه تخصصی داریم، مانند نمایشگاه صنعت آرد، ماشین‌آلات صنایع غذایی، نوشیدنی‌ها، شیرینی و شکلات، و لبنیات که همواره نقش مهمی در تعاملات تجاری و صنعتی ایفا کرده‌اند. اما متأسفانه حضور شرکت‌های اصلی و تشکل‌های تخصصی در این نمایشگاه‌ها کمرنگ‌تر شده و خروجی مورد انتظار حاصل نمی‌شود.

به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، رشید عزیزپور با اشاره به ظرفیت بالای صنایع غذایی ایران در مقایسه با کشورهایی مانند امارات متحده عربی، اعلام کرد: نمایشگاه‌های ایران نتوانسته‌اند به استانداردهای جهانی نزدیک شوند. نمایشگاه‌هایی نظیر اگروفود در گذشته در سطح بین‌المللی بسیار موفق عمل می‌کنند، اما ما هنوز در مراحل ابتدایی و نیازمند برنامه‌ریزی بهتر و تعاملات حرفه‌ای‌تری هستیم.

او همچنین به نبود نشست‌های تجاری (B2B) و حضور شرکت‌های تجاری معتبر در نمایشگاه‌های داخلی اشاره کرد و گفت: بسیاری از کشورهای شرکت‌کننده در نمایشگاه‌های ما اصلا مقاصد صادراتی ایران نیستند و شرکت‌های معتبر اروپایی نیز به دلیل تحریم‌ها و کاهش مراودات تجاری دیگر حضور فعال ندارند.

عزیزپور یکی از مشکلات اصلی نمایشگاه‌ها را عدم مشورت با بخش خصوصی در سیاست‌گذاری‌های کلی دانست. او تاکید کرد: اهداف نمایشگاه باید به گونه‌ای باشد که شرکت‌کنندگان، به‌ویژه از بخش خصوصی، دستاوردهای ملموسی داشته باشند. اما متأسفانه تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است.

دبیرکل کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران همچنین به صدور مجوز نمایشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: در سال‌های اخیر، مجوز برگزاری نمایشگاه‌ها فقط به شرکت‌های خصوصی داده می‌شود و تشکل‌ها از این روند کنار گذاشته شده‌اند. این موضوع همواره مورد اعتراض ما بوده و پاسخ قانع‌کننده‌ای برای آن دریافت نکرده‌ایم. ما امیدواریم با مدیریت جدید بتوانیم سیاست‌های نمایشگاهی را بازنگری کنیم و به جمع‌بندی‌هایی برسیم که مشکلات موجود را حل کند.

رشید عزیزپور خواستار توجه بیشتر به نمایشگاه‌های تخصصی صنایع غذایی شد و گفت: نمایشگاه‌های تخصصی در صنعت غذا نیازمند برنامه‌ریزی حرفه‌ای‌تر و سیاست‌گذاری مشارکتی هستند. ما باید به سمت برگزاری نمایشگاه‌هایی برویم که بتوانند به ایجاد تعاملات بین‌المللی و تقویت صادرات کمک کنند.

صنعت نمایشگاهی تهی از آمار

در این نشست گزارشی از وضعیت صنعت نمایشگاهی در ایران و جهان از سوی اشرف مرتضایی، کارشناس کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق تهران داده شد. او با ارائه آمارهای جهانی، به سهم قابل‌توجه این صنعت در تولید ناخالص داخلی و اشتغال اشاره کرد و گفت: طبق آمار اتحادیه جهانی نمایشگاه‌های بین‌المللی، صنعت نمایشگاهی 167 میلیارد یورو تولید ناخالص داخلی ایجاد کرده و 3.2 میلیون شغل را به خود اختصاص داده است. همچنین، درآمد جهانی این صنعت 275 میلیارد یورو برآورد شده است.

او با اشاره به نبود آمار دقیق درحوزه صنعت نمایشگاهی در ایران، شرایط این صنعت در ایران را با کشورهای منطقه و جهان مقایسه کرد. او گفت: ایران از نظر تعداد نمایشگاه‌ها رتبه سوم را در منطقه پس از آفریقای جنوبی و امارات دارد و از لحاظ فضای نمایشگاهی رتبه دوم را با 196 هزار مترمربع کسب کرده است. با این حال، بسیاری از نمایشگاه‌های ایران، به‌ویژه نمایشگاه بین‌المللی تهران با فضای 96 هزار متر مربعی، از زیرساخت‌های کافی برخوردار نیستند. کشورهایی مانند امارات و عربستان آمار دقیقی از نمایشگاه‌های خود، تنوع موضوعات و نظرات شرکت‌کنندگان ارائه می‌دهند، اما در ایران چنین آمار و اطلاعاتی موجود نیست. این موضوع نشان‌دهنده کمبود در مدیریت و برنامه‌ریزی است.

مرتضایی از چالش‌های متعدد صنعت نمایشگاهی ایران صحبت کرد. طبق گزارش او تحریم‌ها و محدودیت‌های اقتصادی دسترسی به بازارهای جهانی را دشوار کرده و کمبود زیرساخت‌های مناسب، هزینه‌های بالای اجاره غرفه‌ و نبود امکانات لازم، مانع بهره‌وری مناسب نمایشگاه‌ها شده است.

او ادامه داد: نبود بازاریابی و تبلیغات مؤثر باعث شده است رقابت‌پذیری ایران در برابر کشورهای همسایه مانند ترکیه و امارات کاهش پیدا کند. مشکلات در زمان‌بندی و برنامه‌ریزی موضوع بعدی است. عدم ثبات در زمان برگزاری نمایشگاه‌ها، به‌ویژه نمایشگاه‌های تخصصی، یکی از معضلات اصلی است. عدم استفاده از فناوری‌های جدید چالش دیگر است. فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی (AI) در صنعت نمایشگاهی ایران به‌ندرت به کار گرفته می‌شود.

مرتضایی در این گزارش بر اهمیت نقش نمایشگاه‌ها در توسعه صادرات غیرنفتی و رشد اقتصادی، خواستار توجه ویژه دولت به این صنعت شد. او تاکید کرد که نمایشگاه‌ها نقش کلیدی در ایجاد ارتباطات بین‌المللی و تقویت تجارت دارند اما در ایران، نیاز به بازنگری جدی در سیاست‌گذاری‌ها و استفاده از تجربیات موفق جهانی احساس می‌شود.

او هم‌چنین برخی راهکارها را برای تقویت صنعت نمایشگاهی ارائه کرد و گفت: تدوین استانداردهای نمایشگاهی و صدور مجوزهای بلندمدت، تنظیم برنامه‌های چشم‌انداز در چارچوب برنامه هفتم توسعه، افزایش مشارکت بخش خصوصی در تصمیم‌گیری‌ها، گسترش استفاده از فناوری‌های نوین و الگوبرداری از مدل‌های موفق بین‌المللی از جمله این راهکارهاست. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که صنعت نمایشگاهی ایران با وجود ظرفیت‌های فراوان، با چالش‌های اساسی مواجه است. اگرچه ایران در منطقه موقعیت خوبی دارد، اما برای رقابت با کشورهای پیشرو نیازمند اصلاحات جدی در زیرساخت‌ها، سیاست‌گذاری‌ها و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین است.

الزام  بازنگری در سیاست‌گذاری‌ها

رئیس کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق بازرگانی تهران هم در این نشست با تأکید بر نقش کلیدی نمایشگاه‌ها در تقویت اقتصاد ملی و توسعه صادرات، انتقاداتی نسبت به وضعیت فعلی نمایشگاه‌ها مطرح و عنوان کرد که تشکل‌های کشاورزی و صنایع مرتبط هماهنگی و اجماع کاملی با هم در انتخاب مجری دارند.

به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، کاوه زرگران با اشاره به گذشته‌ پرافتخار نمایشگاه‌های ایران، وضعیت فعلی را نامطلوب دانست و افزود: اگر به ۱۵ سال پیش بازگردیم، نمایشگاه‌های ما جایگاه قابل‌توجهی در منطقه داشتند. اما امروز با چالش‌های جدی زیرساختی روبه‌رو هستیم. حتی امکانات ساده‌ای مانند سرویس‌های بهداشتی مناسب و رستوران‌های استاندارد برای تجار خارجی در نمایشگاه‌ها وجود ندارد.

او  بر لزوم استفاده از ظرفیت اتاق بازرگانی برای سیاست‌گذاری‌های دقیق‌تر تأکید کرد و گفت: اتاق بازرگانی باید نقشی فعال‌تر ایفا کند و نظرات تشکل‌های تخصصی را در تصمیم‌گیری‌ها مدنظر قرار دهد. تجربه نشان داده است که هرگاه تشکل‌های تخصصی در برگزاری نمایشگاه‌ها نقش داشته‌اند، کیفیت و تأثیرگذاری آنها بهبود یافته است.

زرگران همچنین از تغییرات سیاستی در سال‌های اخیر در حوزه نمایشگاهی انتقاد کرد و گفت: در دولت قبلی، سیاست‌های نمایشگاهی دچار تغییرات ناگهانی شد که موجب تضعیف نقش تشکل‌ها در برگزاری نمایشگاه‌ها شد. به‌عنوان مثال، نمایشگاه‌های تخصصی صنایع غذایی که شامل شکلات، نوشیدنی‌ها و لبنیات می‌شدند، به دلیل سیاست‌گذاری‌های غلط تضعیف شد.

او با اشاره به ضرورت رفع موانع موجود، خواستار توجه بیشتر به تأثیرات اقتصادی نمایشگاه‌ها شد و افزود: شرکت سهامی نمایشگاه‌ها باید با ایجاد فضای امن و حمایت از برگزارکنندگان، شرایط را برای برگزاری نمایشگاه‌های باکیفیت و تأثیرگذار فراهم کند. تصمیم‌گیری‌های نادرست در این حوزه می‌تواند به ضرر اقتصاد ملی باشد.

کاوه زرگران پیشنهاد کرد که برای آینده، سیاست‌گذاری‌ها با مشارکت بیشتر بخش خصوصی و تشکل‌های تخصصی صورت گیرد و زیرساخت‌های نمایشگاهی به‌ویژه در حوزه خدمات و امکانات رفاهی تقویت شود تا نمایشگاه‌ها به‌عنوان ابزار مهم توسعه اقتصادی و صادرات غیرنفتی نقش مؤثرتری ایفا کنند.

با دید باز به صنعت نمایشگاهی نگاه کنیم

محمدرضا غفراللهی، نایب‌رئیس این کمیسیون، در سخنانی پیرامون پروژه‌های تجاری و جانبی مرتبط با صنعت نمایشگاهی گفت که در حال حاضر، بسیاری از پروژه‌های نمایشگاهی بر اساس مشارکت‌های کوتاه‌مدت مانند واحدهای فیلم‌سازی و  استودیوها تعریف می‌شوند.

او تأکید کرد که اگر الگوهای بلندمدت برای پروژه‌های مرتبط با نمایشگاه‌ها تعریف شود، فرصت‌های بیشتری برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی به وجود خواهد آمد. او به پروژه‌هایی نظیر هتل و مرکز تجاری اشاره کرد که می‌توانند در کنار نمایشگاه‌ها قرار گیرند و به صورت بلندمدت برای رشد و توسعه صنعت نمایشگاهی کشور مفید واقع شوند. به گفته غفراللهی، این نوع پروژه‌ها می‌توانند به صورت سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی انجام شوند و در عین حال بدون تحمیل بار مالی به دولت، برای اقتصاد کشور منفعت ایجاد کنند.

غفراللهی معتقد است که  صنعت نمایشگاهی به دلیل ویژگی‌های خاص خود، نیاز به سرمایه‌گذاری‌های بالایی دارد. اما مشکل اصلی، کمبود خدمات اولیه‌ای است که در بسیاری از نمایشگاه‌های کشور وجود دارد. او بر این باور است که نبود بودجه و نگرش‌های کوتاه‌مدت در تصمیم‌گیری‌ها، مشکلات زیادی برای برگزاری نمایشگاه‌ها ایجاد کرده است.

نایب‌رئیس کمیسیون تسهیل اتاق تهران گفت اگر با دیدگاهی بازتر به صنعت نمایشگاهی نگاه شود و تصمیم‌گیرندگان به ارتقای سطح خدمات موجود توجه بیشتری داشته باشند. مشکلات قابل حل است.

محمدرضا غفراللهی همچنین خواست که در تدوین برنامه‌ها و پروژه‌های آتی، به اهمیت سرمایه‌گذاری بخش خصوصی توجه بیشتری داشته باشند تا صنعت نمایشگاهی کشور به رشد و توسعه بیشتری دست یابد.

زیرساخت‌های قدیمی نمایشگاه‌ باید نوسازی شود

مجید موافق قدیری، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، نیز به مشکلاتی که در برگزاری نمایشگاه‌ها وجود دارد اشاره کرد و خواستار تجدیدنظر در برخی سیاست‌ها شد. او تاکید کرد که برخی الگوهای جهانی ممکن است به دلیل شرایط خاص ایران قابل پیاده‌سازی نباشند.

او همچنین بر لزوم اصلاح تعرفه‌های دولتی تاکید کرد و گفت: وزارت صمت و شرکت نمایشگاهی برای شرکت‌های دانش‌بنیان و تولیدکنندگان و صادرکنندگان نمونه در نمایشگاه‌ها تخفیفاتی در نظر بگیرند تا انگیزه برای حضور آنها در این نمایشگاه‌ها افزایش یابد.

رئیس انجمن خوراک دام، طیور و آبزیان همچنین به مسئله مجوزهای نمایشگاهی اشاره کرد و در مورد پذیرش هیئت‌های تجاری نیز گفت باید جدیت بیشتری به کار گرفته شود. سازمان توسعه تجارت و وزارت خارجه باید در این زمینه همکاری بیشتری داشته باشند تا نمایشگاه‌های ایران، که به نام بین‌المللی برگزار می‌شوند، واقعا در سطح بین‌المللی برگزار شوند.

مجید موافق قدیری همچنین به مشکلات مربوط به زیرساخت‌های نمایشگاه‌ها اشاره کرد و افزود: در برخی نمایشگاه‌ها مانند صنعت پروتئین دامی، مشکلات زیادی از جمله سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی قدیمی وجود دارد که باید به طور جدی به آنها رسیدگی شود.

دوباره آزمون خطا کنید

رئیس مجمع عالی واردات نیز در این نشست با بیان اینکه کشور در چهار دهه گذشته به آزمون و خطا عادت کرده‌ است، گفت: درخواست ما این است که لااقل یک بار دیگر هم آزمون خطا کنید و کار برگزاری نمایشگاه‌ها را به بخش خصوصی واگذار کنید. این کار را به تشکل‌ها بسپارید و نتیجه‌اش را ببینید و بعد تصمیم بگیرید.

به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، علیرضا مناقبی گفت: باید به مردم اعتماد کنیم. اگر بخش خصوصی و تشکل‌ها خوب عمل نکردند دیگر امور را به آنها واگذار نکنید. اما در نظر داشته باشید که نمایشگاه‌ها محل نمایش دادن است و برای نمایش بهتر و کارآمدتر باید ابزار و زیرساخت‌های مناسب فراهم شود.

اوتاکید کرد: نمایشگاه‌ها باید به درستی برگزار شود و به عنوان محلی برای نمایش کالاها و خدمات تجاری تبدیل شوند، نه اینکه تنها محلی برای تفریح و پر کردن وقت باشد. در حال حاضر، متاسفانه بسیاری از نمایشگاه‌ها نه‌تنها فضایی مناسب برای کسب‌وکار ندارند، بلکه در برخی موارد حتی استانداردهای ابتدایی مثل سرویس بهداشتی مناسب، سیستم سرمایش و گرمایش مناسب و فضای کافی برای برگزارکنندگان و بازدیدکنندگان وجود ندارند. این مسائل به‌طور مستقیم بر اعتبار و کارایی نمایشگاه‌ها تاثیر می‌گذارد.

او  ادامه داد: وقتی یک نمایشگاه برگزار می‌شود، هدف اصلی آن پیدا کردن مشتری است. این مشتری می‌تواند از داخل کشور یا خارج ار کشور باشد. اما نکته مهم این است که چه اقداماتی برای جذب مشتریان خارجی انجام داده‌ایم؟ آیا شرایط مناسب و جاذبه‌ای برای حضور این مشتریان خارجی فراهم کرده‌ایم که آنها بخواهند وارد کشور شوند و در نمایشگاه‌های ما حضور پیدا کنند؟ این سوالات و نگرانی‌ها در ذهن هر کسی که بخواهد در این فضا مشارکت کند، وجود دارد.

رئیس مجمع عالی واردات اعلام کرد: ما باید شرایطی را ایجاد کنیم که نمایشگاه‌ها تبدیل به محلی برای فعالیت‌های اقتصادی و تجاری شوند. برای این منظور، لازم است تا فضای مناسبی برای همکاری و هماهنگی میان تشکل‌ها و فعالان اقتصادی ایجاد شود. این فضا باید بتواند منافع همه طرف‌ها را تامین کند و برای شرکت‌کنندگان داخلی و خارجی جاذبه‌ داشته باشد. وقتی این شرایط فراهم شود، نه‌تنها نمایشگاه‌ها تبدیل به یک محل تجاری موثر می‌شوند بلکه به بخش خصوصی و اقتصاد کشور نیز کمک خواهند کرد.

مناقبی در ادامه افزود: باید به یک تیم یا گروه خاص اجازه داده شود تا از صفر تا صد برگزاری نمایشگاه‌ها را خود بر عهده بگیرد. این تیم باید تمامی مراحل برگزاری نمایشگاه‌ها را با دقت و برنامه‌ریزی دقیق پیش ببرد و پس از آن، نتایج آن بررسی شود. اگر این فرآیند موفقیت‌آمیز باشد، می‌توان آن را در سال‌های بعد تکرار کرد و در غیر این صورت، باید تغییرات لازم را اعمال کنیم. به هر حال، نباید منتظر بمانیم تا همه چیز به خودی خود حل شود، بلکه باید با شجاعت به حل مشکلات موجود پرداخته و برای پیشرفت و بهبود شرایط تلاش کنیم.

چند صدایی در صنعت غذا نداریم

قائم‌مقام و معاون اجرایی دبیرکل اتاق بازرگانی تهران نیز در این نشست با اشاره به نگرانی همیشگی سیاستگذار در مورد چندصدایی در بخش خصوصی گفت: ما در برخی حوزه‌ها از جمله صنعت غذا در مورد مساله برگزاری نمایشگاه چندصدایی نداریم. اگرچه هر جایی هم که چندصدایی باشد اتاق بازرگانی می‌تواند این نگرانی را برطرف کند و نقش مهمی در ایفای وظایف تنظیم‌گری و تسهیلگری ایفا کند. خواستگاه تشکل‌ها، اتاق بازرگانی است و آنها در اینجا میتواند مشکلاتشان را برطرف کند و یک‌صدا شوند.

به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، سپهر برزی‌مهر تاکید کرد: کانون انجمن‌های صنایع غذایی به عنوان یک مرجع مهم در این صنعت شناخته می‌شود. تشکل‌ها معتقدند که کانون صنایع غذایی نه‌تنها به عنوان نماینده صنعت غذا بلکه به عنوان یک محل امن و با انسجام برای تمامی تشکل‌ها عمل می‌کند و صدای واحدی از تمامی تشکل‌ها را به گوش مسئولان می‌رساند. این انسجام و همبستگی موجب می‌شود که تشکل‌ها در کنار یکدیگر بتوانند به راحتی مشکلات خود را پیگیری کنند و در برابر دولت به صورت واحد و با صدای واحد صحبت کنند.

او با ارائه این پیشنهاد که دولت امور نمایشگاه‌ها را از مسیر اتاق بازرگانی دنبال کند، گفت: بی‌شک موضوع مجوزهای برگزاری نمایشگاه‌ها، انتخاب مجری‌ها، سیاست‌گذاری‌ها و تقویم نمایشگاه‌ها از طریق اتاق بازرگانی بهتر انجام می‌شود. اتاق بازرگانی به عنوان یک نهاد اصلی در کشور می‌تواند به تنظیم فرآیندهای مختلف نمایشگاهی کمک کند تا این روندها به شکل بهتری انجام شود.

قائم‌مقام دبیرکل اتاق تهران، در ادامه به سیاست‌های اتاق تهران برای حضور در نمایشگاه‌ها اشاره کرد و گفت که از ابتدای سال جاری، اتاق تهران در تمامی نمایشگاه‌های برگزار شده حضور داشت. در این مدت، اتاق تلاش کرده است که به صورت هدفمند در  نمایشگاه‌ها حاضر شود و نشست‌های تجاری و کارگاه‌های آموزشی در حاشیه نمایشگاه‌ها برگزار کند.

برزی‌مهر ، در بخش دیگری از سخنانش به موضوع همکاری در  توسعه زیرساخت‌ها در نمایشگاه‌های کشور پرداخت و اعلام کرد که اتاق تهران می‌تواند با هماهنگی شرکت نمایشگاه‌ها موضوع  توسعه زیرساخت‌ سایت‌های نمایشگاه تهران و سایت آفتاب را پیش ببرد. او افزود: اتاق آمادگی دارد برخی از سالن‌های نمایشگاهی که هنوز زیر بار نرفته‌اند را به بهره‌برداری برساند تا نمایشگاه‌ها در فضای مناسب‌تری برگزار شوند.

او همچنین به همکاری اتاق بازرگانی در اعزام هیئت‌های تجاری به خارج از کشور اشاره کرد و تاکید کرد که اتاق آمادگی دارد تا در بحث همتای‌یابی فعالان اقتصادی به تشکل‌ها کمک کند. برزی مهر افزود: حضور در نمایشگاه واردات چین تجربه مثبتی برای اتاق تهران بود و نشان داد که اتاق می‌تواند در برپایی پاویون‌های تشکلی برای ایران در نمایشگاه‌های خارجی نقش موثری ایفا کند. اتاق بازرگانی می‌تواند به تشکل‌ها کمک کند تا با حمایت مالی و لجستیکی در نمایشگاه‌های بین‌المللی حضور داشته باشند.

سپهر برزی مهر در پایان صحبت‌هایش تاکید کرد که اتاق تهران به شدت از موضوع توسعه زیرساخت‌ها و همکاری‌های بیشتر با شرکت نمایشگاهی استقبال می‌کند و در نظر دارد که با ادامه این همکاری‌ها، زمینه‌های بهبود شرایط نمایشگاه‌ها و حضور فعال‌تر در بازارهای بین‌المللی را فراهم کند.

چالش های صنعت نمایشگاهی ایران

در ادامه نشست کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق تهران، سایر اعضای حاضر در جلسه هم درباره دغدغه‌های خود صحبت کردند و به مشکلات زیرساختی، کمبود خدمات، محدودیت‌ها در انتخاب برگزارکنندگان و رقابت‌ها، و همچنین نگرانی‌ها درباره انحصار در برگزاری نمایشگاه‌ها اشاره دارند.

قاسم وفایی، عضو انجمن ماشین‌سازان صنایع غذایی، اعلام کرد که امسال این انجمن نتوانسته در نمایشگاه اگروفود شرکت کند و مجبور شده در نمایشگاه شهر آفتاب حاضر شود. او درخواست کرد که  مانند سایر تشکل‌ها، انجمن ماشین‌سازان صنایع غذایی بتواند نمایشگاه اختصاصی خود را برگزار کند.

وفایی با اشاره به تاریخچه طولانی حضور این انجمن در نمایشگاه‌ها از سال ۸۶، گفت که در گذشته ۵۶ شرکت در زمینه ساخت ماشین‌آلات صنایع غذایی در این نمایشگاه‌ها شرکت کرده‌اند اما به دلیل مسائل و مشکلاتی که در سال‌های اخیر پیش آمده، این انجمن ناگزیر شده که امسال نمایشگاه خود را در شهر آفتاب برگزار کند.

محمد فربد، سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی نیز با تاکید این تشکل بر اعتماد به کانون انجمن‌های صنایع غذایی گفت: انجمن‌های صنایع غذایی هیچ‌گونه تشتت آرا ندارند. بنابراین، شما می‌توانید به کانون انجمن‌های صنفی صنایع غذایی اعتماد کنید و اجازه دهید که برای اولین بار در ایران به شکل قوی در این حوزه حضور پیدا کنند. کانون قادر است تا نمایندگی همه تشکل‌ها را به طور واحد ارائه دهد و به مشکلات موجود در برگزاری نمایشگاه‌ها رسیدگی کند.

بابک عابدین، رئیس هیئت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت چاپ و بسته‌بندی ایران، در صحبت‌های خود با تأکید بر لزوم مقررات‌زدایی در برگزاری نمایشگاه‌ها گفت: ما در ایران به سمت مقررات‌زدایی و تنظیم بازار با توجه به عرضه و تقاضا پیش می‌رویم. اما متاسفانه، محدود کردن برگزاری نمایشگاه‌ها با مجوزهایی که فقط پلیس‌بازی می‌کنند، به هیچ وجه به رشد و نوآوری کمک نمی‌کند.

او ادامه داد: نباید انحصار در برگزاری نمایشگاه‌ها ایجاد کنیم. این محدودیت‌ها باعث کاهش رقابت و نوآوری می‌شود که در نتیجه آن رشد اقتصادی، تولید ناخالص ملی و صادرات کاهش می‌یابد. رقابت آزاد باید در نمایشگاه‌ها وجود داشته باشد تا برگزارکنندگان مجبور به ارتقای خدمات خود شوند.

سیدمحمد میررضوی، مشاور سندیکای صنایع کنسرو ایران، نیز با اشاره به امکان برگزاری نمایشگاه‌ها توسط کانون انجمن‌های صنفی صنایع غذایی، افزود: سندیکای صنایع کنسرو حداقل ۸۰ تا ۲۲۰ عضو موثر دارد و می‌تواند در قالب کانون انجمن‌های صنفی صنایع غذایی نمایشگاهی را برگزار کند. بنابراین، فرصت باید برای کانون فراهم شود تا نمایشگاه‌ها به شکلی منظم و کارآمد برگزار شود.

مصطفی ملک‌زاده، دبیر اتحادیه گیاهان دارویی، زغفران و فرآورده های غذایی ایران، نیز در سخنانی به مشکلات پیش‌آمده در رابطه با حمایت از تشکل‌ها توسط سازمان توسعه تجارت اشاره کرد و گفت: سازمان توسعه تجارت به تشکل‌ها قول داده بود که هزینه‌های برگزاری نمایشگاه‌ها را پس از برگشت پرداخت کند، اما در عمل این وعده محقق نشده است. اگر قرار است حمایت‌هایی صورت گیرد، باید در عمل نیز اجرایی شود. اتاق بازرگانی می‌تواند برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی را با کیفیت بسیار بهتری مدیریت کند.

اسماعیل علیپور یگانه، دبیر انجمن غلات ایران، نیز به وضعیت نامناسب خدمات در نمایشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: نمایشگاه‌ها به دکان تبدیل شده‌اند و خدمات مناسبی ارائه نمی‌شود. این وضعیت تا زمانی که بازنگری جدی در نحوه برگزاری نمایشگاه‌ها انجام نشود، ادامه خواهد داشت.

دیگر فعالان اقتصادی حاضر در این نشست نیز به مشکلات زیرساختی و تاثیرات منفی آنها بر اقتصاد کشور اشاره کرده و از قطعی برق، نارضایتی غرفه‌داران، تفرجگاه بودن نمایشگاه‌ها و عدم ارائه خدمات مناسب به غرفه‌داران و بازدیدکنندگان که  باعث کاهش رضایت جمعی می‌شود، سخن گفتند.

نقش نمایشگاه‌ها در توسعه اقتصادی و صنعتی

سرپرست شرکت سهامی نمایشگاه بین‌المللی نیز در بخش دوم اظهاراتش در واکنش به آنچه مطرح شد به مشکلات موجود در نمایشگاه‌های سال جاری اشاره کرد و گفت: امسال تعداد غرفه‌ها کاهش یافت و تبلیغات ضعیف بود. فشارهایی که به مجری وارد کردیم، تبلیغات را سه برابر کرد اما در نهایت، کمک و پشتیبانی از مرکز نمایشگاه‌ها وجود نداشت که نتیجه‌ چندانی برای غرفه‌داران حاصل نشد و این موضوع بسیار نگران‌کننده است.

 به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، صدیف بیک‌زاده به اهمیت نمایشگاه‌ها به عنوان ابزاری برای توسعه صنعت و رشد اقتصادی اشاره و تأکید کرد: نمایشگاه‌ها تنها برای نمایش و تبلیغ کالاها نیستند، بلکه ابزارهایی برای رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی هستند که می‌توانند به رشد تولید و صادرات کمک کنند. نمایشگاه‌ها باید به هدفی بزرگ‌تر یعنی توسعه صنایع مختلف و رشد اقتصادی کشور خدمت کنند.

او در خصوص ضرورت بازنگری در نحوه برگزاری نمایشگاه‌ها و ساختار آن‌ها گفت: ما نیاز به بررسی و بازنگری داریم تا متناسب با استانداردهای جهانی و نیازهای روز بازار، نمایشگاه‌ها را برگزار کنیم. باید برای هر نمایشگاه، استراتژی‌های مشخص و برنامه‌ریزی دقیق برای زمان برگزاری، مکان، و مخاطبان هدف طراحی شود تا تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد.

بیک زاده ادامه داد: بدون زیرساخت‌های مناسب، برگزاری نمایشگاه‌ها با مشکلات زیادی مواجه می‌شود. برای مثال، مشکلات حمل‌ونقل و نبود تسهیلات کافی در اطراف نمایشگاه‌ها یکی از چالش‌هایی است که باید حل شودبرای هر نمایشگاه باید بستر مناسب فیزیکی و خدماتی فراهم باشد تا بتوانیم به بهترین نحو ممکن آن را برگزار کنیم.

او  به اهمیت همکاری و مشارکت بخش خصوصی در برگزاری نمایشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: بخش خصوصی نقش بسیار مهمی در بهبود کیفیت و افزایش کارایی نمایشگاه‌ها دارد. ما باید از تجربیات بخش خصوصی استفاده کنیم تا نمایشگاه‌ها بتوانند بیشتر به توسعه صنعتی و اقتصادی کمک کنند.

بیک‌زاده هم‌چنین به شفافیت در فرآیند صدور مجوزها اشاره کرد و گفت: باید روند صدور مجوزها به‌گونه‌ای باشد که تمامی فرآیندها به‌طور شفاف و بر اساس معیارهای مشخص انجام شود تا از بروز مشکلات و ابهام‌های احتمالی جلوگیری شود. در این زمینه، باید تلاش شود تا رقابت سالم و اصولی میان برگزارکنندگان نمایشگاه‌ها ایجاد شود.

سرپرست شرکت سهامی نمایشگاه بین‌المللی همچنین به ضرورت ارتقای اپلیکیشن‌های نمایشگاهی اشاره کرد و گفت: ما باید اپلیکیشن‌های جدید و کارآمدی ایجاد کنیم که به بازدیدکنندگان و مشارکت‌کنندگان امکان دسترسی آسان به اطلاعات نمایشگاه‌ها را بدهد. در حال حاضر برخی از نمایشگاه‌ها اپلیکیشن‌هایی دارند که اطلاعات مورد نیاز برای بازدیدکنندگان را ارائه می‌دهند، اما این اپلیکیشن‌ها نیاز به بهبود دارند.

بیک‌زاده در مورد مشکلات برق و انرژی که در برخی نمایشگاه‌ها رخ می‌دهد، گفت: ما در سال‌های گذشته با مشکلاتی از جمله قطعی برق و نیاز به ژنراتور مواجه بودیم، اما در حال حاضر با تدابیر جدیدی که اتخاذ کرده‌ایم، این مشکلات برطرف شده است. همکاری با نهادهای دولتی و سیاست‌گذاران برای بهبود صنعت نمایشگاه‌ها بسیار حائز اهمیت است و می‌تواند به بهبود قوانین، تسهیلات و برنامه‌ریزی‌های مرتبط با نمایشگاه‌ها کمک کند.

سرپرست شرکت سهامی نمایشگاه بین‌المللی در خصوص کاهش هزینه‌ها برای شرکت‌های خارجی نیز صحبت کرد و گفت: ما نرخ حضور شرکت‌های خارجی در نمایشگاه‌ها را کاهش داده‌ایم و این اقدام منجر به افزایش حضور این شرکت‌ها در نمایشگاه‌ها شده است. هدف از این کار، جذب بیشتر مشارکت‌کنندگان خارجی و تقویت ارتباطات بین‌المللی است.

صدیف بیک‌زاده در پایان سخنان خود بر لزوم ارتقای کیفیت خدمات نمایشگاه‌ها تاکید کرد و گفت: مجری نمایشگاه‌ها باید خدمات ابتدایی را به غرفه‌داران ارائه دهد. متاسفانه در سال‌های اخیر برخی خدمات لازم داده نمی‌شود و این وضعیت باید توسط اتاق بازرگانی و تشکل‌ها مورد ارزیابی قرار گیرد.

در پایان این نشست کاوه زرگران، رئیس کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق تهران، گفت: اگر موافق هستید، برای اجرایی شدن برخی از مواردی که تشکل‌ها عنوان کرده‌اند، تفاهم‌نامه‌ای بین اتاق تهران و شرکت سهامی نمایشگاه انجام شود. شما می‌توانید از پتانسیل اتاق بازرگانی استفاده کنید. اتاق تهران محدودیت‌هایی که ممکن است شرکت نمایشگاه‌ها داشته باشد را ندارد و می‌تواند در کنار شما به عنوان بازوی اجرایی شما در این مسیر عمل کند. برای بخش خصوصی بسیار مهم است که فرآیند برگزاری نمایشگاه انحصاری نباشد.