در دوران پس از بحران مالی 09-2007 تلاش‌های چین در معرفی محرک‌های اقتصادی به ارزش کلی 575 میلیارد دلار، باعث شد تمام دنیا دست به تحسین مدیریت اقتصادی این کشور بزنند. رابرت زولیک، رییس وقت بانک جهانی، بارها خشنودی خود را از این انبساط مالی ابراز کرد. صندوق بین‌المللی پول هم در آن دوره دومین اقتصاد جهان را رهبر بازیابی اقتصاد دنیا نامید.

در سال جاری و طی دوره جدیدی از نوسان‌های اقتصادی، چین باز هم در راستای متعادل کردن عرضه و تقاضا گام برداشت، البته به شکلی کاملا متفاوت. با بالا رفتن قیمت سوخت، افت شدید خریداری گاز طبیعی و دیگر اشکال انرژی از سوی چین، یک موهبت غافل‌گیرکننده برای بقیه کشورهای جهان به حساب می‌آید.

خریداری گازهای طبیعی شناور در سطح دریاهای جهان، بیشترین افت را داشته‌است. چین هنوز هم بزرگ‌ترین واردکننده گاز طبیعی در جهان است، اما بین ژانویه و آگوست، واردات این کشور نسبت به دوره مشابه در سال گذشته، افتی 20 درصدی کرده‌است. این افت، تقریبا 14 میلیارد مترمکعب است، یعنی چیزی معادل کل واردات سالانه گاز طبیعی بریتانیا.

متخصصان این صنعت انتظار دارند که واردات طی ادامه این سال افزایش پیدا کند، البته نه به میزانی که در سال‌های پیش افزایش داشت. اما تعطیلی‌های بی‌پایان چین برای کووید-19 افتی شدید در هزینه‌های خانوار ایجاد کرده‌است و از سوی دیگر بازار املاک مسکونی دچار مشکلاتی شده‌است که صنعت ساخت‌وساز را به طور کامل عقب نگه می‌دارد. البته واردات گاز از طریق خطوط لوله سیبری، که گاز ارزان روسیه را به چین می‌رساند افزایشی تقریبا 60 درصدی داشته‌است که تقریبا نیمی از میزان کاهش واردات گاز دریایی را جبران می‌کند.

فقط واردات گاز طبیعی، با کاربرد عمدتا صنعتی، نیست که کاهش پیدا کرده‌است. تعطیلی‌ها باعث شده‌اند میزان مسافرت چینی‌ها هم کم شود. بین ژانویه و ژوئیه، ترافیک بزرگراه‌های چین نسبت به دوره مشابه در سال گذشته افتی تقریبا 35 درصدی داشت که همین مسئله تقاضای بنزین را هم کاهش داد. واردات نفت خام چین در ماه اوت 9 درصد کمتر از سال گذشته بود و پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال با اولین افت تقاضای نفت از سال 1990 به این سو روبه‌رو باشیم. واردات زغال‌سنگ هم کاهشی 15 درصدی داشت.

*وداع با بهترین مشتری

اتفاقی که پس از این می‌افتد مهم است. رفتار واردکننده‌ای به بزرگی چین تاثیر زیادی بر قیمت‌ها می‌گذارد، مخصوصا در شرایط کنونی که بازار تحت تنش‌های شدیدی است. انتظار نمی‌رود که سیاست‌های «کووید-صفر» چین به این زودی‌ها به پایان برسند. اما مسئله این است که تقاضای انرژی چین حتی نسبت به سال گذشته هم، که این رویکرد در حال اجرا بود، کاهش داشته‌است، یعنی حتی با تمام شدن این سیاست‌ها هم اندکی افزایش تقاضا خواهیم داشت. آب‌وهوا هم تاثیر خاصی روی این مسئله دارند. اگر هوا «بیش از حد سرد» باشد، چین باز هم باید وارد بازار شود و گاز طبیعی را از دست اروپایی‌هایی درآورد که به شدت به آن نیاز دارند.

همسایه‌های چین هم شاید از این مسئله آسیب ببینند. خریداران گاز طبیعی که در اقتصادهای در حال توسعه آسیا حضور دارند و به شدت نسبت به قیمت این کالا حساس هستند، همین حالا هم نمی‌توانند به راحتی وارد بازار شوند. تخمین‌ها نشان می‌دهند احتمال دارد زیرساخت‌هایی برای واردات انرژی در بنگلادش، پاکستان، فیلیپین و ویتنام به ارزش 97 میلیارد دلار نتوانند به اندازه ظرفیت خود عملیات کنند، اگر قیمت‌ها همین‌قدر بالا بماند.

سیاست‌های چین برای کاهش شدید واردات انرژی در سال جاری قطعا با تحسینی مشابه بسته‌های محرک اقتصادی دوران بحران مالی جهانی، روبه‌رو نخواهد شد و این مسئله منطقی هم به نظر می‌رسد. اما اروپایی‌هایی که در سطح جهان گاز خریداری می‌کنند به شدت نیازمند این کاهش تقاضای چین هستند تا بتوانند به هر سختی که شده، زمستان را به سر ببرند.