«به زودی باید منتظر شکل‏گیری ده‏ها استارت ‏آپ از سوی جوانان نخبه و کارآفرین ایرانی در کشورهای دیگر، از ترکیه و فنلاند گرفته تا کانادا و آمریکا باشیم.» این جمله یک واقعیت تلخ است اما باید آن را قبول کنیم زیرا با موج بسیار گسترده‏ای از مهاجرت جوانان استارت‏آپی و کارآفرین ایرانی (به خصوص برنامه‏نویسان) روبه‏رو هستیم و این جوانان ایرانی که خیلی‌هایشان با ویزای استارت‏آپی و کارآفرینی در حال مهاجرت هستند به زودی استارت‏آپ‌هایی خواهند ساخت که خیلی از آن‌هامی‌تواند جهانی شود. یکی از نمونه‌های موفق این استارت‏آپ‌ها«ترایب» (Tribe) نام دارد که سه جوان کارآفرین و بسیار موفق ایرانی بعد از مهاجرت به کانادا در این کشور راه‏اندازیکرده‌اند و باوجود اینکه مدت زیادی از تاسیس آن نمی‌گذرد به موفقیت‌های بسیاری دست یافته است تا جایی که مجله معتبر فوربس گزارشی از آن تهیه کرده است. این استارت‏آپ در واقع حاصل سه ذهن خلاق است که نه در نقطه‏ای از ایران و شهر تهران بلکه در کانادا به همرسیده‌اند و با همکاری یکدیگر و کار تیمی اقدام به تاسیس آن کرده‌اند. محسن ملایری، سیاوش محمودیان و سهیل علوی سه کارآفرین جوان و می‌توان گفت خوره استارت‏آپی ایرانی هستند که حالا در کانادا استارت‏آپ‌ ترایب را راه‏اندازیکرده‌اند و آن را چنان توسعه داده‌اند که مجله بسیار معتبر فوربس هم گزارشی از آن تهیه کرده است. البته هم‏بنیان‏گذاران این استارت‏آپ کارآفرینانی هستند که تجربه‌های بسیار موفقی را پشت سر گذاشته‌اند.

سه غول ایرانیاستارت‏آپی

در سه ضلع مثلث استارت‏آپ‌ ترایب محسن ملایری، سیاوش محمودیان و سهیل علوی قرار گرفته‌اند. محسن ملایرییکی از کارآفرین باسابقه در اکوسیستم استارت‏آپی ایران محسوب می‌شود و سابقه هم‏بنیان‏گذاری و مدیرعاملی در آواتک یکی از بزرگ‌ترین شتاب‏دهنده‌هایاستارت‏آپی ایران را در کارنامه دارد. او در startup Turkey TEDEx و startupGrindسخنرانی داشته و در نشریات معتبری چون گاردین، فوربس و NPR  مطالبی درباره موفقیت‌ها و عملکرد او منتشر شده است. خود او گفته اعتقاد زیادی به جمله معروف استیو جابز دارد که می‌گوید:«آن آدم‌هایی که آن‏قدر دیوانه هستند که فکر می‌کنندمی‌توانند دنیا را تغییر دهند، در واقع همان‌هایی هستند که این کار را می‌کنند.»

ملایری می‏گوید: «تجربیاتی که منِ محسن ملایری در ارتباط با کارآفرینان موفقی مانند مدیران و موسسان سایت‏های دیجی کالا، تخفیفان، کافه بازار و... در استارت‏آپ ویکندها و جشنواره‌های وب داشته‌ام، منجر به یافتن ۷ راز موفقیت کارآفرینان شد.» او معتقد است که یک کارآفرین باید روحیه جنگجویی داشته باشد و یک جمله از بروسلی را همیشه نقل می‌کند: «بهترین جنگجوها، افراد معمولی ولی با تمرکز بالا هستند.» محسن ملایری در مصاحبه‏ای گفته است: «خیلی‌ها به من می‌گویند که مگر قرار است تمام آدم‌هایی که در دنیا هستند، کارآفرین بشوند؟ این اتفاق شاید هیچ‏وقت نیفتد!اما من اعتقادم این است که کارآفرینی، یک سبک از زندگی و لایف استایل است. کارآفرینی یک شغل نیست. چه شما یک خانم خانه‏دار باشید، چه یک دانش‏آموز در مدرسه،یا یک دانشجو حتی اگر شاغل در یک دفتری هستید،می‌توانیدسبک زندگی کارآفرینی را تجربه کنید.»

یکی دیگر از هم‏بنیان‏گذاران ترایب سهیل علویاست که پیش از این بنیان‏گذار سایت ریحون بوده است. او با پایان تحصیل در سال ۱۳۸۴، ایران را بهقصد ادامه تحصیل در کانادا ترک کرد و سال ۱۳۸۷ (۲۰۰۹)، در رشته هنرهای دیجیتال (Digital Media Arts) از کالج سنکای کانادا فارغ‏التحصیل شد. او همچنین New Media را در دانشگاه رایسون تورنتو و علوم کامپیوتر را در دانشگاه UNB فراگرفت.سهیل علاوه بر ریحون هم‏بنیان‌گذار چند استارت‏آپ در کشورهای آمریکا، کانادا و حتی چین بوده است. همچنین در مدیریت دو شتاب‏دهنده، یکی زیرمجموعه تک استارز چین و دیگری آواتک ایران، مسئولیت داشته است. او دراین دو شتاب‏دهنده باعث جذببیش از ۲۳ میلیون دلار سرمایه شده و برای بیش از ۴۲۰ نفر شغل ایجاد کرده است.سهیل علوی در سال ۱۳۹۳ بهدلیل فوت پدرش به ایران آمد و تصمیم داشت بعد از اتمام مراسم، به کانادا برگردد. اما با مشاهده تغییرات ایجادشده در فعالیت‌های اقتصادی و توسعه استارت‏آپ‌ها، مشتاق شد تا در ایران بماند و کاری را شروع کند. بهدلیل تجربه ده‏ساله‌ای که در خارج از کشور بهدست آورده بود، از او دعوت شد تا به کارآفرینان تازه‏کار کمک کند و به‌عنوان مربی در مرکز شتاب‌دهی آواتک، کار خود را آغاز کرد. مدتی بعد هم به فکر راه‏اندازیاستارت‏آپ ریحون افتاد. خودش در این‏باره گفته است: «در ۱۰ سالی که در خارج از ایران زندگی می‌کردمتمام وعده‌های غذایی خود را بهصورت آنلاین، سفارش می‌دادم و هنگامیکه به ایران آمدم، کمبود چنین سرویسی را بهشدت احساس کردم. زمانی‌که در مرکز شتاب‏دهی آواتک، رستوران‌های خوب آن منطقهرا نمی‌شناختم و هربار که برای سفارش غذا از دیگران پرس‏و‌جو می‌کردمبا حجم زیادی از تراکت‌های تبلیغاتی مواجه می‌شدم که باید از بین‌شان انتخاب می‌کردم. همین مسئله من را به فکر راه‌اندازی سامانه آنلاین غذا انداخت.»

سومین هم‏بنیان‏گذار استارت‏آپ ترایب در کانادا سیاوش محمودیان،متولد 1367 است. او برنامه‏نویسی را از نوجوانی آغاز کرد و تا پیش از خروج از ایران، به صورت همزمان در 3 رشته مهندسی عمران، مهندسی صنایع و مهندسی IT در مقطع کارشناسی، تحصیل می‌کرد.سیاوش محمودیان پیش از این به عنوان بنیان‌گذار، مدیر ارشد فناوری (CTO) و مشاور فنی، در شرکت‌های مختلف در آمریکا و ایران مشغول به کار بوده است. او از کودکی به معنی واقعی یک خوره کامپیوتر بوده و خودش چنین تعریف کرده است: «بعضی وقت‌ها اتفاقات خیلی ساده‏ای به نظر افراد موفقیت می‌آید. مادرم من را وقتی بچه بودم خیلی نمایشگاه می‌برد. همیشه چیزهای خیلی جالب و جدید آن‏جا پیدا می‌کردم. یک بار وقتی نمایشگاه رفتیم، یک کامپیوتر آن‏جا دیدم. روی آن فقط یک بازی فکری نصب بود که باید یک آجر را به یک محل خاص می‌رساندی. هنوز هم آن بازی با تمام جزئیات یادم هست. آن زمان آتاری و سگا داشتم، اما کی‏بورد و مونیتور برایم خیلی جذاب‌تر بود؛ اینکه یک دستگاه این‏همه دکمه داشته باشد برایم خیلی جالب بود. آشنایی اتفاقی‏ام با یک دستگاه ناآشنا را یک موفقیتمی‌دانم. چند مدت بعد وقتی پسرعمه‌ام از ایتالیا آمد،اولین جمله‏ای که به او گفتم این بود: «سعید، بیا کامپیوترمو ببین!»پسرعمه‌ام که از من ۴ سال بزرگ‌تراست با هیجان گفت: «باریکلا! کامپیوتر خریدی؟» اما چند لحظه بعد وقتی به اتاقم آمد، دید کلی صندلی را کنار هم گذاشته‌ام و با نخ تمام اتاق و صندلی‌ها را به هم چسبانده‌ام طوری که به سختی می‌شد وارد اتاق شد و از کامپیوتر هم خبری نبود. سعید گفت: «پس کامپیوتر کجاست؟» بعد متوجه شد منظورم از کامپیوتر همان نخ و صندلی‌ها بوده است. لحظه‏ای به من خندید، اما یادم هست با هم ساعت‌ها با همان کامپیوتر من بازی کردیم! تا مدت‌ها کسی جردت نداشت به اتاق من وارد شود. چون ممکن بود کامپیوترم خراب بشود!»

 استارت ‏آپ ترایب چیست؟

استارت‏ آپ ترایب (به معنی قبیله یا جامعه)در کشور کانادا راه‌اندازی شده و به تازگی توانسته ۷.۵ میلیون دلار سرمایه برای رشد و توسعه جذب کند. این استارت‏آپ با یک ایده متفاوت در بستر شبکه‌های اجتماعی، می‌خواهد مشتریان کسب وکارها را به یک ارزش قابل اتکا تبدیل کند. مجله فوربس در گزارشی درباره این استارت‏آپ نوشته است: «جالب می‌شد اگر مشتری‌های شما می‌توانستند کارهایتان را برایتان انجام دهند. پاسخ دادن به سوالات یکدیگر در مورد محصولات شما، ارائه ایده‌هایی برای پیشرفت و تشویق یکدیگر برای استفاده بیشتر از خدمات؛ هیجان‌انگیز، اما کمی غیرقابل باور است. اما به نظر می‌رسد سیاوش محمودیان، هم‏بنیان‏گذار و مدیرعامل شرکت ترایب، راه‏حلی پیدا کرده است که جامعه مشتریان بتوانند در پیشبرد کسب و کار به شرکت‌ها کمک کنند.»

سیاوش محمودیان در گفت‏وگو با این مجله بسیار معتبر گفته است: «موفق‌ترین شرکت‌ها آنهایی هستند که احساس تعلق در بین مشتریان خود ایجاد می‌کنند. شما با این کار می‌توانید مشتریان خود را به بخش بزرگ‏تری از کسب و کار خود تبدیل کنید. جامعه مشتریان - یا شبکه‌های اجتماعی که حول محور تجارت شکل گرفته‌اند - راهیبرایدستیابیبهاینهدفهستند. بنابراین ترایب بستری را ارائه می‌دهد که مشاغل می‌توانند روی آن جامعه خود را ایجاد کنند. سرویس نرم‏افزاری آن، مشتریان را قادر می‌سازد تا به سرعت شبکه‌های اجتماعی خود را که به صورت سفارشی برای این کسب و کار احداث شده است، داشته باشند.هدف این است که حتی مشتری بدون دانش کدنویسی بتواند چیزی شبیه به فیس‏بوک،لینکدین یا Slack خود را در مدت کوتاهی ایجاد کند.»

در واقع با ترایب مشتریانی که برای حل مشکلات یا همفکری به یکدیگر مراجعه می‌کنندسریع‌تر و بهتر از زمانی که منتظر پاسخ پشتیبانی یک شرکت خاص می‌مانند پاسخ می‌گیرند. همچنین مدیران محصول نیز بازخوردهای بی‌پایانی از آنچه مشتریان در مورد کسب و کار آنها فکر می‌کنند دریافت می‌کنند که به بهبود کسب و کار آنها کمک می‌کند. علاوه بر این محتوای تولید شده توسط کاربر که در این انجمن‌ها تولید می‌شود، با موتور جست‏وجویگوگل به طور فزاینده‌ای ارزش بالاتری را برای این کسب و کار ایجاد می‌کند.این یک ارزش پیشنهادی است که از زمان راه‏اندازیاستارت‏آپ ترایب در سال ۲۰۱۹ مورد توجه مشتریان قرار گرفته است. استارت‏آپ ترایب در مدت 3 سال با استقبال بسیار زیادی مواجه شده است به طوری که تعداد مشتری‌ها با رشد ۴۰۰ درصدی نسبت به سال گذشته روبه‏رو شده است و به نوشته سایت فوریس هر روز حدود ۳۰۰ جامعه جدید در ترایب ایجاد می‌شود و چیزی نزدیک به ۸۰،۰۰۰ شبکه در سراسر جهان در بستر ترایب فعالیت می‌کنند.

سیاوش محمودیان به مجله فوربس گفته است: «شبکه‌های اجتماعی سنتی با ارائه خدماتی مانند صفحات گروهی، ابزاری را برای کسب و کارها برای راه‏اندازی فضاهای اختصاصی برای مشتریانشان در شبکه خود فراهم می‌کند. اما ترایب بر این باور است که سرویسی که به طور ویژه برای کمک به شرکت‌ها ایجاد شود و به طور مستقل راه‏اندازی شود، می‌تواند بسیار کارآمدتر باشد.ما فکر می‌کنیم کاری را که Shopify با آمازون انجام داده است می‌توانیم با فیس‏بوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی انجام دهیم. ما می‌خواهیم مشاغل، صاحب مشتری خود باشند و آنها باید بتوانند فضا و محیط مورد نظر خود را بسازند.» او گفته است:  «درعمل ۹۰ درصد راه‌اندازی یک شبکه اجتماعی برای یک کسب و کار و موفقیت آن به ایجاد جامعه برمی‏گردد و فقط ۱۰ درصد آنفناوریاطلاعاتاست،امابسیاریازشرکت‌هاتمرکزخودرابیشتررویبخشدومماجرامی‌گذارند.تحقیقاتی که توسط گارتنر انجام شده نشان می‌دهد، دوسوم مشتریان وفادار به یک کسب و کار، به خاطر تجربه کاربری به آن احساس وفاداری می‌کنند و این نکته تاثیر بیشتری نسبت به نام تجاری و قیمت دارد. داده‌هایجهانی نشان می‌دهد شرکت‌های مبتنی بر تجربه مشتری رشد سالانه ۱.۶ برابر تا ۱.۹ برابر در حفظ مشتری، نرخ خرید مکرر و ارزش ماندگاری مشتری را نسبت به سایر شرکت‌ها ارائه می‌دهند.» رویکرد پلت‏فرم ترایب به این شکل است که مشتریان را قادر می‌سازد به سادگی آن دسته از برنامه‌هایی را که به بهترین وجه کار از یک کسب و کار استفاده می‌کنند جذب کنند و ارزش بالاتری به آن بدهند.