طرح دارویار به تازگی از سوی وزارت بهداشت و با هدف انتقال یارانه داروها به انتهای زنجیره و پوشش بیمه‌ای بخش عمده‌ای از داروهای مصرفی بیماران و کاهش پرداخت هزینه‌های دارو از جیب مردم راه‌اندازی شده‌است.

در قالب این طرح، بخشی از اقلام دارویی با افزایش قیمت که از جمله مطالبات جدی شرکت‌های دارویی به ویژه طی ماه‌ها اخیر بود، مواجه شده و وزارت بهداشت با اجرای این طرح به دنبال آن است تا بار افزایش قیمت‌ دارو بر مصرف‌کننده را از طریق پوشش گسترده‌تر بیمه‌ها سبک کند.

در نشست اعضای کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران با رئیس سازمان غذا و دارو، فعالان بخش‌خصوصی از اجرای طرح دارویار حمایت کردند؛ با این حال، نقدها و پیشنهادهایی را نیز برای اجرای کارآمدتر این طرح با بهرام دارایی در میان گذاشتند. به گفته محمد پیکان‌پور، مشاور سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی سازمان غذا و دارو، در مدت کوتاه اجرای آن دستاوردی چون کاهش 2 تا 86 درصدی پرداخت از جیب مردم برای 259 قلم دارو به همراه داشته است. هم‌چنین بر اساس گفته‌های رئیس سازمان غذا و دارو، این طرح به تردید و نگرانی‌ها از دست بردن در قیمت دارو در کشور، پایان داد. بهرام دارایی با تاکید بر اینکه اقتصاد دارو در کشور، نیاز به اصلاحات اساسی دارد، به این نکته نیز اشاره کرد که برخی افراد در سطح تصمیم‌گیری کشور، اطلاعات نادرست از صنعت دارو در اختیار مقامات ارشد کشور قرار می‌دادند و با القای نگرانی در مقامات نسبت به تهدید معیشت مردم، مانع ایجاد تحول در اقتصاد دارو می‌شدند که خوشبختانه طی مدتی که از اجرای طرح دارویار گذشته ‌است، شاهد جو آرامی در جامعه بوده‌ایم و مسئولان نیز که دغدغه اقتصاد مردم را دارند، از اجرای این طرح استقبال و اعلام رضایت کرده‌اند.

حمایت بخش‌خصوصی از طرح اصلاح قیمت دارو

در این جلسه، نمایندگان بخش‌خصوصی در صنعت دارو و تجهیزات پزشکی با اعلام پشتیبانی از اجرای طرح دارویار، پیشنهادهایی را نیز برای ادامه اجرای آن مطرح کردند.

در این رابطه، محمود نجفی‌عرب، رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران، با اعلام اینکه اکثر تشکل‌های صنعت دارویی کشور از طرح دارویار حمایت کرده‌اند، گفت: با این حال، برخی ایرادات این طرح نیاز به اصلاح دارد از جمله آنکه در این طرح 119 قلم داروی OTC (داروهای بدون نسخه) گنجانده شده حال آنکه از طی ادوار و سال‌های گذشته، تلاش زیادی صورت گرفت تا داروهای OTC از فهرست بیمه خارج شود و قیمت‌گذاری آن به سندیکا واگذار شود.

وی همچنین در خصوص قیمت‌گذاری مواد اولیه دارویی تولید داخل، گفت: دو راهکار وجود دارد؛ اول آنکه قیمت جهانی موادی که در داخل کشور تولید می‌شود احصا شود و بر مبنای آن، تعرفه معقولی روی این مواد اولیه برای حمایت از تولید داخل تعیین شود و به این ترتیب، سازمان غذا و دارو IRCها برای این بخش را باز کند. راه دوم نیز این است که مواد اولید دارویی تولید داخل با رصد قیمت‌های جهانی، قیمت‌گذاری شود.

نجفی‌عرب در بخش دیگری از سخنانش، به صنعت پلاسما در کشور اشاره کرد و با بیان اینکه این صنعت، می‌تواند برای کشور ارزآور باشد، گفت: طی سه سال اخیر قیمت محصولات پلاسما در کشور ثابت نگه داشته شده است در حالی که این رویه به طور جدی به صنعت پلاسما کشور آسیب وارد خواهد کرد.

ناصر ریاحی، عضو هیات رئیسه اتاق تهران و رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو، با بیان اینکه شرکت‌های عضو این اتحادیه می‌توانند بازوی کمکی وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو در ارتباط با بازارهای جهانی باشند، بر تقویت صادرات دارو تاکید کرد و یادآور شد که طی پیشنهاد قبلی این تشکل دارویی، به واردکنندگان دارو که اقدام به صادرات اقلام دارویی می‌کنند، اجازه داده شود که معادل ارزش دلاری آن، واردات دارو به کشور داشته باشد. وی اضافه کرد که به دنبال رخدادهای اقتصادی طی سال‌های گذشته به ویژه محدودیت‌های ارزی، عمده واردکنندگان بزرگ دارو کشور، در حال حاضر به تولید روی آورده و تمرکز این بخش از اقتصاد دارو، بر بازار داخل و تولید قرار گرفته است.

محمد عبده‌زاده، رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی، نیز پیشنهاد کرد که وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو، به‌جد از بانک مرکزی این درخواست را داشته باشند که این نهاد پولی و مالی کشور، بانک‌های عامل را مکلف کند که تا 40 درصد سرمایه شرکت‌های دارویی را تسهیلات دهند. به گفته وی، این میزان در حال حاضر 20 درصد است. وی همچنین، این درخواست را مطرح کرد که سازمان غذا و دارو طی مکاتبه با گمرک، از این نهاد بخواهد تا مواد اولیه دارویی که قبلا ترخیص شده است، مشمول پرداخت مابه‌التفاوت نرخ ارز نشود. وی در عین حال، اصرار بر تثبیت نرخ نیما را اشتباهی فاحش و زیان‌بار عنوان کرد و از رئیس سازمان غذا و دارو این درخواست را کرد تا این سازمان و وزارت بهداشت، در پیشبرد اهداف و تصمیمات خود، همواره درصدی را برای نوسان نرخ ارز نیما لحاظ کنند.

هاله حامدی‌فر، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران، نیز با بیان اینکه داروهای تولیدی بایوتک دچار مشکلاتی است که باید به آن توجه کرد، گفت: بخشی از داروهای بایوتک تولیدی در داخل، افزایش قیمت نداشته یا آنکه این افزایش قیمت بسیار ناچیز بوده که هیچ تناسبی با افزایش تورم و هزینه‌های تولید ندارد، بنابراین برای این بخش از تولیدات دارویی باید به فوریت تصمیم گیری شود.

هم‌چنین سید ابراهیم هاشمی، رئیس انجمن شرکت‌های پخش دارو و مکمل‌های انسانی، با بیان اینکه عمده شرکت‌های این صنعت با مشکل نقدینگی مواجه هستند، درخواست کرد که سازمان برنامه و بودجه مکلف به ایفای تعهدات خود برای این بخش از اقتصاد دارو شود. به گفته وی، مارجین شرکت‌های پخش دارو تغییری نکرده است و این نگرانی وجود دارد که مشکل نقدینگی در این صنعت تداوم یابد.

ابوالفتح صانعی، دیگر نایب‌رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران و رئیس اتحادیه بازرگانان تجهیزات پزشکی، هم این پیشنهاد را مطرح کرد که روش پرداخت نسیه و برات اسنادی برای دارو و تجهیزات پزشکی آزاد شود.

محمدرضا بحیرایی، رئیس انجمن واردکنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی و عطریات نیز با اشاره به اینکه کالاهای بی‌کیفیت در این بخش به وفور در بازار داخل خرید و فروش می‌شود، درخواست کرد تا ممنوعیت واردات کالاهای این بخش لغو شود تا به گفته وی، تولید این محصولات در داخل نیز رونق گیرد. وی همچنین این درخواست را مطرح کرد که اجازه داده شود تا شرکت‌های نمایندگی محصولات خارجی در لوازم آرایشی و بهداشتی و عطریات، بار دیگر در کشور اجازه فعالیت پیدا کنند.

مریم تاج‌آبادی ابراهیمی، رئیس هیات مدیره انجمن پروبیوتیک و غذاهای فراسودمند نیز فرآیند اخذ مجوز برای شرکت‌های فعال در این صنعت را زمان‌بر و طولانی‌مدت بیان کرد و از رئیس سازمان غذا و دارو درخواست کرد در این زمینه، تسهیلاتی صورت گیرد.

حسین وطن‌پور، رئیس هیات مدیره انجمن شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه سلامت نیز، چالش پول و نقدینگی را از جمله مشکلات پیش روی اجرای طرح دارویار عنوان کرد و یادآور شد که برای اجرای کارآمد این طرح، باید بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه به طور جدی وارد عمل شوند.

موفقیت اولیه و کم حاشیه طرح دارویار

در این جلسه، بهرام دارایی رئیس سازمان غذا و دارو، با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته برای تصویب طرح دارویار و موانعی که پیش روی اجرای این طرح وجود داشته، گفت: صنعت دارو از ابتدای انقلاب، مدیران فداکار و آگاه به این حوزه را به خود دیده اما طی مدت‌های گذشته، افرادی که اهلیت ندارند به این صنعت وارد شدند و حتی با هدف و برنامه به دنبال انحراف در تولید دارو در کشور بوده‌اند.

وی با بیان اینکه صنعت دارو کشور طی سال‌های اخیر، پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته است، گفت: با این حال، این صنعت نیز در مناسبات اقتصادی که کشور طی سال‌های گذشته با آن مواجه بوده، دچار آسیب‌هایی شد که نیاز به اصلاح و ترمیم و احیای آن جدی بود حال آنکه برخی افراد در داخل برای تخریب این صنعت  گام برداشتند و رسانه‌های بیگانه در خارج از کشور نیز علیه این صنعت سم‌پاشی کردند.

دارایی با اشاره به اجرای طرح دارویار طی هفته‌های اخیر و بیان اینکه به‌رغم نگرانی مسئولان ارشد کشور از پیامدهای اجرای آن، دارویار به خوبی به اجر درآمد، افزود: با این حال، هنوز در برخی دستگاه‌ها نیاز به همراهی و تجانس با طرح دارویار ضروری است از جمله آنکه در گمرک نیاز به رفع برخی ایرادات وجود دارد و برخی بیمارستان‌ها نیز به فوریت باید زیرساخت‌های نرم افزاری خود را به روز رسانی کنند.

رئیس سازمان غذا و دارو در ادامه با یادآوری اینکه کمیسیون قیمت، هر هفته به طور مرتب برگزار می‌شود، افزود: به برخی شرکت‌های خصولتی فعال در تولید دارو نیز در خصوص اصلاح قیمت تولیداتشان که برخی از آنها حتی افزایش تا دو برابر قیمت جهانی برای برخی اقلام دارویی داده‌اند، هشدار داده‌ شده است و طی روزهای آتی نیز با مدیران این شرکت‌ها جلسات گفت‌و‌گو برگزار خواهد شد. به گفته دارایی، پرونده گران‌فروشی برخی از شرکت‌های خصولتی در صنعت دارو به قوه قضائیه ارسال شده است.

وی همچنین یادآور شد که تنها 42 قلم دارو OTC (داروهای بدون نسخه) وارد فهرست طرح دارویار شده است. رئیس سازمان غذا و دارو همچنین با اشاره به تقویت و کمک به صادرات دارو، تصریح کرد که توسعه این بخش از اولویت‌های این سازمان است.

در پایان این نشست و پس از رد و بدل مباحث و دیدگاه‌ها میان فعالان صنعت دارو و رئیس سازمان غذا و دارو، مقرر شد تا نظرات کارشناسی و پیشنهادهای تشکل‌های مختلف در این صنعت در رابطه با طرح دارویار و دیگر سیاست‌های این سازمان، به صورت مکتوب روی میز رئیس سازمان غذا و دارو قرار گیرد.