اقتصاد ایران اگرچه در مسیر تاریخی و سختی قرار گرفته، اما با صدور فرمان مقام معظم رهبری در خصوص توجه تمامی دستگاه‌های اجرایی و فعالان اقتصادی به موضوع تمرکز بر اقتصاد دانش‌‏بنیان مسیر و دریچه جدیدی گشوده شده که به طور قطع تمرکز بر روی آن می‏‌تواند مسیر بسیار مناسب‌‏تری را در حوزه توسعه و پیشرفت اقتصادی پیش روی اقتصاد ایران قرار دهد. در واقع، با نام‏‌گذاری سال جاری از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سال «تولید، دانش‌‏بنیان، اشتغال‌آفرین» یک بار دیگر نظرها به اقتصاد البته از جنبه‌ای جدید معطوف شده است و امید می‌‏رود که با درایت و هوشمندی ایشان در حوزه نام‏گذاری سال جاری از یک سو و همت سیاست‏گذاران و تصمیم‏‌گیران از سوی دیگر، بتوان در سال جاری پیشرفت‌‏های حائز اهمیتی را برای اقتصاد ایران شاهد بود. اما در مورد نام‏گذاری امسال به عنوان سال تولید، دانش‌‏بنیان و اشتغال‏‌آفرین، باید به این نکته اشاره کرد که مقام معظم رهبری امسال نیز با اولویت دادن به مسائل اقتصادی و به ویژه تولید در نام‏گذاری سال بار دیگر بر مفاهیمی همچون رونق تولید، پشتیبانی از تولید، حذف موانع موجود در راه توسعه تولید و در نهایت تولید با تکیه و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و ظرفیت شرکت‌های دانش‌‏بنیان تاکید نمودند. حال آنکه بهبود وضعیت و رشد تولید در هر سیستم اقتصادی، راهکاری اساسی جهت حل مشکلات ساختاری به شمار می‏‌آید. در واقع، افزایش تولید در درجه اول با افزایش به‌کارگیری عوامل تولید و در مراحل بعدی با افزایش بهره‌وری عوامل تولید به مسیر رشد باثبات و بلندمدت اقتصادی منجر خواهد شد که این فرآیند، با ثمراتی مانند افزایش درآمد عوامل تولید یا همان نیروی کار همراه خواهد شد. از سوی دیگر، در فرمایشات مقام معظم رهبری به مناسبت فرارسیدن سال نو، موضوع مهم دیگری تحت عنوان استفاده از ظرفیت‌های فناوری نوین و دانش‌‏بنیان در فرآیند تولید مورد تاکید قرار گرفته که این موضوع نیز باید به طور ویژه، در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور مورد توجه قرار گیرد. در عین حال، استفاده از فناوری‌های نوین در فرآیندهای مرتبط با تولید، به طور حتم موجب افزایش بهره‌وری عوامل تولید شده که از طریق آن، هزینه خالص استفاده از هر واحد عوامل تولید، در تولید نهایی محصول کاهش خواهد یافت. به عبارت دیگر این راهکار، یکی از روش‌های کاهش بهای تمام‌‏شده محصولات تولید داخل بوده که خود به صورت افزایش رقابت‌پذیری محصولات تولیدی داخلی در بازارهای جهانی تصویر خواهد شد. به همین جهت است که به نظر می‌رسد آنچه در شعار امسال به صورت پررنگ‌تر بیان شده، توجه به رشد کمی و کیفی تولیدات داخلی و افزایش رقابت­‌پذیری محصولات تولیدی در داخل کشور در مقایسه با تولیدات موجود در بازارهای جهانی است. بر این اساس قدر مسلم آن است که استفاده از فناوری‌های نوین و ظرفیت شرکت‌های دانش‌‏بنیان، علاوه بر مزیت مورد اشاره و کاهش بهای تمام‌شده تولید کالاها، کیفیت تولیدات را نیز تحت تاثیر قرار می‌‏دهد و به طور کلی با افزایش رقابت‏‌پذیری محصولات تولیدی، از مزایایی مانند توسعه صادرات کالا از کشور و به دنبال آن کاهش بیشتر وابستگی به درآمدهای حاصل از منابع طبیعی بهره‌مند خواهیم شد، که ثمره آن حفظ ثبات ارزش پول خواهد بود. در این میان، در خصوص استفاده از فناوری‌های نوین و ظرفیت شرکت‌های دانش‌‏بنیان نیز، چند موضوع به صورت ویژه توسط مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفت که یکی از این بخش‌ها، بخش کشاورزی بود. واقعیت آن است که طی سال‌های گذشته، با افزایش فشارهای تحریمی کشورهای متخاصم شاهد بروز مشکلاتی جهت تامین کالاهای اساسی مورد استفاده زیرگروه‌های تولید دام و طیور بودیم که این فرآیند به صورت افزایش قیمت کالاهای مصرفی و یا افزایش هزینه‌های سبد مصرفی خانوار بروز کرد؛ همان‏طور که این موضوع در فرمایشات ابتدای سال مقام معظم رهبری به عنوان یکی از تلخ‌کامی‌ها در سال 1400 مورد تاکید قرار گرفت. در این میان به طور مشخص برخی از اقلام کالاهای اساسی مورد نیاز بخش‌های مورد اشاره تولید دام و طیور با شرایط اقلیمی کشور سازگاری نداشته و امکان تولید کامل نیازهای داخلی از مواد تولید داخل وجود ندارد و این باعث شده که اقتصاد کشور از این محل آسیب‌پذیر و ضربه‌پذیر باشد. در این زمینه لازم است شرکت‌های دانش‌‏بنیان در این حوزه ورود و با استفاده از اقلام جایگزین یا استفاده از مکمل‌هایی با هدف افزایش بهره‌وری نهاده‌های وارداتی عمل کنند. به عنوان مثال تحقیقات به سمت راهکارهای استفاده از سایر محصولات به‌‏جای ذرت در خوراک دام معطوف شود یا تحقیقاتی در این خصوص صورت گیرد که چگونه می‌توان با مصرف ذرت کمتر در خوراک دام و طیور با افزودن مکمل‌هایی همان میزان پروتئین قبلی را برای تولید در این بخش فراهم کرد که این موضوع در مورد سایر اقلام اساسی و وارداتی نظیر دانه‌های روغنی و... نیز برقرار است و باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد. البته باید توجه داشت که افزایش بهره‌وری با استفاده از بهره‌گیری از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌‏بنیان نکته‌ای است که در همه بخش‌های اقتصادی مورد تاکید قرار گرفته است. در این خصوص بخش کشاورزی و سایر بخش‌های اقتصاد کشور باید به سمت کاهش استفاده از منابع تولید یا به بیانی دیگر استفاده بهینه از منابع تولیدی حرکت کنند. استفاده مناسب از منابع آب و خاک (که مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار گرفت)، استفاده بهینه از منابع انسانی و تولیدی در بخش‌های صنعتی و خدماتی و در نهایت دستیابی به بیشترین میزان تولید با بهره‌گیری مناسب از منابع تولیدی بدون شک مزایایی مانند کاهش بهای تمام‌‏شده و افزایش رقابت‏‌پذیری محصولات در مواجهه با محصولات تولیدی سایر کشورها در بازارهای جهانی را به همراه خواهد داشت و این موضوع در نهایت به صورت افزایش ظرفیت‌های صادراتی کشور، کاهش ضربه‌پذیری اقتصاد کشور و یا افزایش تاب‌آوری اقتصاد ملی در مواجهه با تهدیدهای کشورهای متخاصم عملی خواهد شد. به همین دلیل، حرکت به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده بالا یا به طور کلی حرکت به سمت تولید محصولات واسطه نهایی و در انتهای زنجیره‌های ارزش محصولات یکی دیگر از پیام‌هایی است که در شعار سال جاری نهفته است. بدون شک با افزایش ظرفیت‌های اشتغال‌زایی بنگاه‌های تولیدی داخل کشور، با استفاده از ظرفیت‌های فروش محصولات در بازارهای صادراتی و به خصوص بازارهای پیرامونی که بارها مورد تاکید قرار گیرد با افزایش وابستگی بازارهای خارجی به محصولات تولیدی بنگاه‌های تولیدکننده محصولات داخلی (محصولات نهایی یا محصولات واسطه‌ای که در سایر کشورها جهت تولید محصولات نهایی و مصرفی مورد استفاده قرار می‌گیرد) در آینده‌ای نزدیک شاهد افزایش قابل توجه تاب‏‌آوری اقتصادی کشور خواهیم بود. به عبارت دیگر حذف درآمدهای صادراتی حاصل از این محصولات با استفاده از ابزارهایی مانند تحریم به آسانی و در کوتاه‌‏مدت میسر نخواهد بود زیرا این موضوع باعث ضربه خوردن بازارهای کشورهای دیگر نیز خواهد شد و هزینه‌های تحریم و حذف صادرات کشور را افزایش خواهد داد. البته موضوع دیگری که در بیانات مقام معظم رهبری مورد تاکید واقع شد، موضوع اقرار جدی در خصوص شعار مطرح‌‏شده به عنوان شعار سال جدید و پرهیز از نگاه تبلیغاتی و کوته‏‌نگرانه به آن در قالب چاپ سربرگ حاوی شعار در ادارات و طرح آن در رسانه‌هاست. در این زمینه لازم است دستگاه‌های تولیدی دخیل در این موضوع برنامه‌های اجرایی مورد نظر در این خصوص را با قید فوریت تدوین و به اطلاع جامعه برسانند تا بدین وسیله عملکرد آن‌ها در ازای موضوعات مرتبط با شعار سال 1401 توسط رسانه‌ها، مردم و نهادهای نظارتی مورد رصد و مداقه قرار گیرد. در این میان وزارت‏خانه‌های جهاد کشاورزی، صمت، اقتصاد و راه و شهرسازی به طور ویژه در خصوص افزایش ظرفیت‌های تولیدی و استفاده بهینه ظرفیت شرکت‌های دانش‌‏بنیان جهت کاهش هزینه‌های ساخت مسکن و هزینه‌های بهداشت (وزارت بهداشت) و آموزش (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت آموزش و پرورش) و حتی هزینه‌های ارتباطاتی (وزارت ارتباطات) دارای نقش اساسی بوده و مستلزم آن است که اجرای برنامه‌ها با این هدف به صورت فوری در دستور کار این دستگاه‌ها قرار گیرد.