استارت‌آپ کانادایی BlueDot قبل از همه ویروس کرونا را شناسایی کرد. سی‌ان‌بی‌سی گزارشی درباره آن منتشر کرده است.

طبق این گزارش، کمی بعد از نیمه‌شب 30 دسامبر، پلت فرم هوش مصنوعی BlueDot مجموعه‌ای از موارد ذات‌الریه غیرمعمول در حوالی بازاری در ووهان چین را علامت‌گذاری کرد.

درواقع BlueDot ویروسی که الان به‌عنوان کرونا و COVID-19 شناخته می‌شود را نه روز قبل از آنکه سازمان بهداشت جهانی در بیانیه‌ای آن را اعلام کند و به مردم درباره آن هشدار بدهد، شناسایی کرده بود.

بیماری تنفسی COVID-19 از آن زمان تاکنون در 58 کشور شیوع پیداکرده و افراد زیادی را در جهان مبتلا کرده است. همچنین آمار فوت‌شده‌ها بر اساس این بیماری هرلحظه رو به افزایش است.

25 فوریه سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده بود که COVID-19 این پتانسیل را دارد که به یک بیماری همه‌گیر تبدیل شود و در سرتاسر جهان شیوع پیدا کند.

کامران خان، بنیان‌گذار و مدیرعامل استارت‌آپ BlueDot و استاد پزشکی و بهداشت عمومی در دانشگاه تورنتو به سی‌ان‌بی‌سی گفت: ما در ماه دسامبر نمی‌دانستیم که این بیماری به این گستردگی خواهد بود.

خان می‌گوید از این وضعیت متعجب شده است، اگر این گستردگی بیشتر شود، چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ اگر حتی بزرگ‌تر از چیزی باشد که الان فکر می‌کنیم چه می‌شود؟

البته این دقیقاً همان وضعیتی است که خان هنگام راه‌اندازی شرکتش به آن فکر کرده است، باید دانش را سریع‌تر از بیماری‌ها گسترش داد.

*با الهام از سارس

کامران خان، خود را «کارآفرین تصادفی» توصیف می‌کند، چراکه او هرگز به دانشگاه تجارت نرفته و کدنویسی را تجربه نکرده است. تجربه او در پزشکی و درمان بیماران در تورنتو در هنگام شیوع بیماری حاد تنفسی سارس در سال 2003 بود که باعث شد ایده راه‌اندازی BlueDot به سرش بیفتد.

او می‌گوید: مطمئناً تا زمانی که سارس به معنای واقعی کلمه در شهرها و بیمارستان‌ها شیوع پیدا کرد، کسی نمی‌دانست سارس چیست. او به یاد می‌آورد که خستگی ذهنی و عاطفی از شیوع سارس که به مدت شش ماه ادامه یافت درمجموع 774 نفر در 29 کشور را به کشتن داد که در میان آنها تعداد زیادی از کارکنان بخش مراقبت‌های بهداشتی بودند. سارس در سطح جهان 40 میلیارد دلار هزینه برجای گذاشت.

او می‌گوید: آنچه من در طول سارس آموختم این بود که اجازه ندهید غافلگیر شوید. باید پیش‌بینی کنید نه اینکه واکنش نشان دهید. اگر ما به آژانس‌های دولتی اعتماد کنیم تا اطلاعات مربوط به فعالیت بیماری‌های عفونی را گزارش دهند، ممکن است همیشه به‌موقع یا با سرعتی که می‌خواهیم نتوانیم مبارزه کنیم.

BlueDot درواقع نرم‌افزاری اختصاصی است که برای ردیابی، یافت و شیوع بیماری‌های عفونی طراحی‌شده است. این شرکت در سال 2019، 9.4 میلیون دلار بودجه دریافت کرده است و هم‌اکنون از تیم‌های مختلفی برخوردار است. تیم این شرکت متشکل از 40 نفر دامپزشک، پزشک، اپیدمولوژیست، مهندس و متخصص داده و توسعه‌دهندگان نرم‌افزار است. این نرم‌افزار خلاصه داستان‌های شیوع بیماری‌های غیرعادی را که هوش مصنوعی آن را کشف کرده و خطرات احتمالی آن را برای مراقبت‌های بهداشتی، دولت‌ها، کسب‌وکار و مشتری‌های بهداشت عمومی به‌عنوان هشدار ارسال می‌کند.

منبع اصلی BlueDot داده‌های بزرگ است. این برنامه از پردازش زبان و یادگیری ماشینی و جمع‌آوری داده‌ها از صدها منبع ازجمله اظهارات سازمان‌های رسمی بهداشت عمومی، رسانه‌های دیجیتال، داده‌های بلیت هواپیمایی‌های جهانی، گزارش‌های بهداشت دام و جمعیت استفاده می‌کند. این هوش مصنوعی هر 15 دقیقه در کل 24 ساعت شبانه‌روز، اطلاعات را به سرعت پردازش می‌کند.

خان می‌گوید: ما از هوش مصنوعی به‌جای هوش انسانی استفاده نمی‌کنیم. در اصل ما از هوش مصنوعی برای پیدا کردن سوزن در انبار یونجه بهره می‌بریم و آن را به تیم خود ارائه می‌کنیم.

هدف BlueDot فراتر از شناسایی هرچه سریع‌تر تهدیدهای بیماری‌های عفونی، بلکه درک چگونگی پراکندگی بیماری در مناطق مختلف جهان و سپس تعیین پیامدهای احتمالی شیوع آن است.

در مورد بیماری کرونا، BlueDot موفق شد علاوه بر ارسال هشدار از داده‌های بلیت هواپیماهایی استفاده کند و شهرهایی که به‌شدت به ووهان متصل بودند را نشان دهد. این نرم افزار توانست محل آلوده شدن مسافرها را به‌درستی مشخص کند. مقصدهای بین‌المللی که BlueDot پیش‌بینی کرده بود که بیشترین میزان مسافر از ووهان را داشته باشند شامل بانکوک، هنگ‌کنگ، توکیو، تایپه، پوکت، سئول و سنگاپور بود. درنهایت این شهرها جز 11 شهر صدر فهرستی بودند که اولین نمونه‌های بیماری کرونا در آنها یافت شد.

BlueDot تابه‌حال درباره شیوع بیماری‌های مختلفی هشدار داده است و البته موفق بوده است. تاکنون BlueDot برای پیش‌بینی ویروس زیکا در سال 2016، یعنی شش ماه قبل از وقوع آن در فلوریدا موفق بوده است. این نرم‌افزار همچنین در شیوع بیماری ابولا در سال 2014 هم مورداستفاده قرار گرفت. این نرم‌افزار همچنین برای مواردی ازجمله مننژیت، تب زرد و سیاه‌زخم هم می‌تواند مورداستفاده قرار بگیرد.