این گزارش توسط موسسه مطالعات و پژوهش‌هاي بازرگاني تهیه و تدوین شده و به اعتقاد اعضای کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران ‌می‌تواند با بررسی بیشتر و اصلاحات احتمالی به مبنایی برای تدوین استراتژی توسعه صنعتی تبدیل شود.

اتکای بالای صنایع مصرفی کم‌دوام به بازار داخل

 در آغاز این نشست، افسانه شفیعی، عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، تشریح بخش دوم مطالعات پشتیبان برنامه راهبردی توسعه صنایع صادراتی و رقابتی را آغاز کرد. او در جلسه گذشته به چالش‌های تولید صادراتی در کشور پرداخته بود و در این نشست، گزارش خود را به تحلیل صنایع مصرفی کم‌دوام، یعنی صنایع غذایی، نساجی و پوشاک و محصولات چرمی معطوف کرد.

او با اشاره به جایگاه کلان این صنایع طی سال‌های 1383 تا 1393 گفت: این رشته فعالیت‌ها کاربر بوده و سهمی 23.8 درصدی از بنگاه‌های بزرگتر از 500 نفر در صنعت دارند. هم‌چنین سهم این صنایع از ارزش افزوده کل صنعت 13.9 درصد است و البته باید به این نکته توجه ویژه داشت که این صنایع بیش از 98 درصد به بازار داخل متکی هستند.

او توضیح داد که به دلیل کاربری بالا، سهم صنایع مصرفی کم‌دوام از کل اشتغال صنعت معادل 28 درصد و سهم آنها از مجموع پرداختی‌های نیروی کار صنعتی نیز 20 درصد است. شفیعی گفت: سهم این صنایع از آب مصرفی صنعت معادل 12.9 درصد و سهم‌شان از سوخت مصرفی معادل 11.9 درصد و تقریبا متناسب با سهم آنها از ارزش افزوده صنعتی است.

 این کارشناس اقتصادی ادامه داد: حدود 89 درصد از بنگاه‌های بزرگ بالای500 نفر در صنایع مصرفی کم‌دوام، مربوط به صنایع غذایی و نساجی است.

 او سپس درباره درجه اتکای این صنایع به بازار داخل در بازه 1383- 1393 گفت: درجه اتکا صنایع غذایی به فروش در بازار داخل معادل 93.4 درصد، نساجی 94.1 درصد، پوشاک 95.1 درصد و چرم 68 درصد بوده است. ضمن آنکه، صنایع مصرفی کم‌دوام با عملکرد صادراتی ضعیف و رشد بالاتر شاخص قیمت به نسبت متوسط کل صنعت مواجه بوده‌اند.

 او در بخش پایانی این گزارش چند توصیه برای بهبود وضعیت صنایع مصرفی کم‌دوام ارائه کرد که ضرورت کاهش فشار مواد اولیه کشاورزی، ضرورت سازماندهی تقاضا در بخش تجهیزات، برنامه‌های نوسازی و ارتقای قابلیت‌های فناورانه، اهمیت ارتقای مهارت‌های حرفه‌ای نیروی انسانی و بهبود ظرفیت‌های طراحی، بهبود عملکرد ساختارهای جمعی در بخش صادراتی، بازبینی در دستورالعمل‌های قیمتگذاری به منظور ارتقای جایگاه بهره‌وری و ارائه مشوق جهت افزایش سهم خدمات متصل به تولید در زنجیره ارزش بنگاه‌ها از جمله این توصیه‌ها بود.

تفکیک یا ادغام مهم نیست، دولت کوچک شود

در ادامه این نشست ابراهیم بهادرانی، مشاور عالی رییس اتاق تهران، با اشاره به اینکه قرار است موضوع تفکیک وزارتخانه‌های صنعت و معدن و بازرگانی مطرح شود، گفت: بخش خصوصی یک بار موضع خود را در این باره اعلام کرده و لازم است بار دیگر مخالفت خود را اعلام کند.

مهدی پورقاضی، رییس کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران، نیز اعلام کرد که باید گزارشی از عواقب این انفکاک به کمیسیون بیایید، ما آن را بررسی کرده و مباحث جمع‌بندی شده را به عنوان موضوع رسمی اتاق اعلام کنیم.

سیدحسین سلیمی دیگر عضو این کمیسیون نیز با اشاره به سابقه ناموفق ادغام‌ها و تفکیک‌ها در ساختار دولت، گفت که بخش خصوصی ذینفع این تغییر ساختارهاست و باید در این زمینه موضع‌گیری کند.

او ‌همچنین در ادامه با اشاره به رشد خیره‌کننده ارزش بیت‌کوین، خواستار بررسی این کالای سرمایه‌ای در کمیسیون شد. سلیمی همچنین از صدور مجوز برای سرمایه‌گذاری یک میلیارد یورویی در کشور خبر داد.

فریال مستوفی نیز با اشاره به اینکه تفکیک یا ادغام وزارتخانه‌ها موضوع مهمی نیست ادامه داد: مهم این است که دولت باید کوچک شود در حالی که به هیچ وجه به این مساله توجهی نمی‌شود.

پس از ارائه  بخشی از مطالعات پشتیبان برنامه راهبردی توسعه صنایع صادراتی و رقابتی، اعضای کمیسیون نیز دیدگاه‌های خود را بیان کردند و در نهایت مقرر شد، یافته‌های این مطالعه با نظرات تشکل‌های مرتبط نیز تطبیق داده شده و نتایج آن در نشست‌های آتی کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران مورد بررسی و تدقیق بیشتر قرار گیرد.