برمک قنبرپور، نایب‌رئیس هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران، توضیح می‌دهد

پلیمر، پیشرو در زمان تحریم

تاریخ 1403/08/07 ساعت 14:18

پس از وضع تحریم‌ها، بار اصلی توسعه زنجیره ارزش محصولات پتروشیمیایی بر دوش صنایع پلیمر بوده است چرا که به شکل طبیعی، این صنایع کمتر از صنایع بالادستی از دریچه تحریم‌ها در معرض آسیب قرار گرفته‌اند. صنایع پلیمر از منظر تامین مواد اولیه و همچنین از منظر تکنولوژی، عملکرد قابل قبولی داشته‌اند. گواه این گزاره، آمارهای خرید مواد اولیه پلیمری در بورس کالا است.

پس از وضع تحریم‌ها، بار اصلی توسعه زنجیره ارزش محصولات پتروشیمیایی بر دوش صنایع پلیمر بوده است چرا که به شکل طبیعی، این صنایع کمتر از صنایع بالادستی از دریچه تحریم‌ها در معرض آسیب قرار گرفته‌اند. صنایع پلیمر از منظر تامین مواد اولیه و همچنین از منظر تکنولوژی، عملکرد قابل قبولی داشته‌اند. گواه این گزاره، آمارهای خرید مواد اولیه پلیمری در بورس کالا است. این آمارها در پنج سال گذشته نشان می‌دهد که روند جذب مواد اولیه تولیدی پتروشیمی‌های داخلی توسط صنایع تکمیلی سالانه بین 10 تا 15 درصد افزایش یافته است؛ یعنی تکنولوژی‌های شکل‌دهی محصولات پلیمری در داخل کشور توانسته‌اند بخش بیشتری از تولیدات پتروشیمی‌های داخلی را به محصول نهایی تبدیل کنند و زنجیره ارزش را هرچه بیشتر تکمیل کنند. این مقدار رشد، به معنای خلق ارزش افزوده بیشتر، تولید ناخالص داخلی بیشتر، اشتغال بیشتر و در نهایت توسعه اقتصادی برای کشور است.

البته، سیاست‌های دولت در محدود کردن اختصاص منابع مالی بانکی به صورت کاهش سرمایه در گردش و سرمایه ثابت، تشدید بیماری هلندی، مشکلات در تامین منابع انسانی با توجه به تغییرات در هرم جمعیتی کشور و مهاجرت‌های بی سابقه، رکود بازار مسکن به عنوان یکی از مهم‌ترین پیشران‌های داخلی اقتصاد و ناترازی‌های انرژی از عوامل اصلی این رخداد هستند و در صورتی که سیاست‌گذار چاره‌ای برای حل مشکلات نداشته باشد، اتفاقات ناگواری برای اقتصاد ایران رخ می‌دهد.

در حال حاضر آمار مصرف محصولات پلیمری در ایران به ازای هر نفر حدود 35 کیلوگرم و در کشورهای توسعه‌یافته بین ۸۰ تا ۱۲۰ کیلوگرم است. پتانسیل رشد در ایران همچنان بالاست و اگر مشکلات از جلوی پای بنگاه‌ها برداشته شود، حتما در آینده صنایع تکمیلی پلیمری با همین رشدهای دورقمی مشخص خواهد شد.

ظرفیت پتروشیمی‌‌‌های ما در حوزه تولید مواد پلیمری حدود هشت میلیون تن در سال است و از این رقم حدود ۵ میلیون تن در صنایع تکمیلی جذب یا در واقع توسط تکنولوژی‌های شکل‌دهی تبدیل به محصول نهایی می‌شود. به این ترتیب حدود سه میلیون تن از این مقدار هم صادر می‌شود. حال اگر شما بازار مواد پلیمری پنج سال گذشته را مشاهده کنید، می‌بینید که هر سال نسبت به سال گذشته بین ده تا 15‌درصد افزایش خرید مواد پلیمری در بورس کالا اتفاق افتاده است. این به این معنی است که هر سال بخش بیشتری از مواد پلیمری به جای اینکه به صورت خام یا نیمه خام صادر بشود در داخل کشور توسط تکنولوژی شکل دهی به محصول نهایی تبدیل شده است. این روند تا سال گذشته به صورت متوالی مشاهده می‌شد، اما در شش ماهه ابتدای سال‌جاری با یک روند معکوس روبه‌رو شدیم، آمار معاملات بورس کالا نشان می‌دهد که در شش ماهه اول امسال نه تنها آن رشد ده تا ۱۵‌درصدی محقق نشده، بلکه حدود هشت ‌درصد هم کمتر شده است. به عبارت دیگر صنایع تکمیلی ما هشت ‌درصد کمتر مواد پلیمری تولیدشده توسط پتروشیمی‌‌‌ها را جذب کرده و به کالا تبدیل کرده‌اند. این معضل، دلایل زیادی دارد اما عمده‌ترین دلیل آن است که صنایع پلیمری ما به انرژی وابستگی بالایی دارند و در شش ماه ابتدایی سال، با مشکل جدی در تامین برق صنایع مواجه بودیم. همچنین، سیاستهای انقباضی دولت، تامین سرمایه در گردش را برای صنایع بسیار سخت کرده است.

 منبع: آینده‌نگر