وقتی هیچ می‌کاریم، پوچ درو می‌کنیم

تاریخ 1402/12/19 ساعت 10:16

محمود نجفی‌عرب، رئیس اتاق بازرگانی تهران در صفحه اینستاگرام خود از دغدغه این روزهای کسب‌وکارها می‌گوید که چگونه بحران ارزی به تولید آسیب جدی زده، خواب سرمایه را زیاد کرده و موجب افزایش هزینه تولید شده‌است. 

اقتصاد ایران روزهای غریبی را پشت سرمی‌گذارد. عبور نرخ ارز از مرز ۶۰هزار تومان و نوسانات چند ماهه گذشته، در کنار مشکلات ناشی از شدت تحریم‌ها و مصائب داخلی دیگری مانند خود تحریمی و موضوعاتی مانند بی‌عدالتی یارانه‌ای، بحران نظام بانکی، بیمه‌ای و مالیاتی همگی در کنار هم تصویرناخوشایندی از منظومه اقتصاد ایران ترسیم کرده‌است. آنهم در آستانه سال جدید که می‌توانست با انگیزه بیشتر فعالان اقتصادی برای شروع دوباره کارها همراه باشد. 

نقل است که ریس جمهور سابق امریکا گفته‌بود که وقتی «ایرانی‌ها در اقتصاد این بلاها را سرخودشان می‌آورند» نیازی به تلاش بیشتر ما نیست. حرف ناحقی نیست. نمونه آنکه وقتی همه عقلای اقتصادی کشور تاکید بر پایان دادن به نظام فسادزای ارز چند نرخی دارند، همچنان این نظام بحران‌زا در اقتصاد ایران فعال است. چرا؟ 

حداقل آنچنان که متولیان ادعا می‌کنند برای عدالت اجتماعی و بسط آن در جامعه این نظام پابرجاست. اما این مکانیزم کجا و چطور فقر را کم کرده، دست طبقات ضعیف را گرفته یا در عرصه اقتصاد عدالت توزیعی ایجاد کرده است؟ این نظام به تولید آسیب جدی زده است. شبکه رسمی ارزی کشور قدرت تامین نیاز تولید را ندارد، خواب سرمایه را زیاد کرده و موجب افزایش هزینه تولید شده‌است. 

تعداد زیادی از بنگاه‌های کشور نقل می‌کنند که ماهها در صف تامین ارز می‌مانند. همزمان بحران سرمایه در گردش دارند و به موازات آن فرایندهای صادراتی‌شان دشوار‌ شده‌است. با این وصف آیا امکان برنامه‌ریزی برای تولید باقی می‌ماند؟ 

متاسفانه همه اینها به کاهش انگیزه تولید منجر می‌شود. ضمن آنکه عدم تامین ارز برای واردات، ذنجیره تولید را هم بهم زده‌است. اینها رازهای نگوی اقتصاد ایران نیست. هر کارشناس و فعال اقتصادی آن را می‌داند. اما چرا و چطور تصمیمات روند اصلاحی نمی‌گیرند؟ مسله تنها دلار ۶۰ هزار تومانی نیست، بلکه مشکل نوع مواجه ما با بحران ارزی‌ست. نه در توافقات هسته‌ای به پیش می‌رویم نه در اصلاحات اقتصادی گامی برنمی‌داریم. وقتی هیچ می‌کاریم، پوچ درو می‌کنیم.