گرایم هارت (Graeme Hart) مالک رنک گروپ است، یک شرکت سهامی خاص نیوزیلندی که بر مبنای تملک اهرمی و خرید استقراضی فعالیت دارد. هارت با 9.83 میلیارد دلار ثروت در رده 252 فهرست بلومبرگ قرار دارد.
آینده نگر
گرایم هارت متولد اوکلند در نیوزیلند است. سال 1955 در خانوادهای به دنیا آمد که پدر خانواده رادیولوژیست بود برای همین شاید انتظار نمیرفت که پسر این خانواده در سنین نوجوانی چنین مسیر عجیبی را در پیش بگیرد. گرایم دانشآموز مدرسه مونت راسکیل گرامار بود اما در 15 سالگی بدون گرفتن مدرک دیپلمش ترک تحصیل کرد تا کار کند. کاری که شروع کرد چه بود؟ بخشی از اوقاتش را صرف صافکاری اتومبیلهای تصادفی و درب و داغان میکرد و در کنارش هم پشت فرمان کامیون یدککش مینشست تا همین ماشینهای درب و داغان و تصادفی را از گوشه و کنار خیابانها جمع کند.
سال 1976 که تازه 20 سالگی را رد کرده بود در یک گردش مسیر دیگر به سراغ بنیان گذاشتن شرکت چاپ هارت پرینتینگ رفت، شرکتی که در شهر خودش و با دو کارمند آن را بنا کرد. بعد ناگهان تصمیم گرفت به همان مسیری بازگردد که سالها قبل در نوجوانی و زمانی که اصلا انتظارش نمیرفت آن را ترک کرده بود: درس. اما او برای تکمیل مدرک دیپلم به درس خواندن ادامه نداد، مستقیم به سراغ دانشگاه رفت و عجیبتر آنکه توانست تبدیل به یکی از نادر متقاضیان ثبتنام در دانشگاه اوتاگو شود که بدون داشتن مدرک پایان دبیرستان در رشته کسبوکار پذیرفته شدهاند.
هارت و مسیر پیش رو
اطلاعات در مورد زندگی شخصی و نحوه گذراندن کودکی و نوجوانی و جوانی هارت بسیار بسیار اندک است. او جزو آن میلیاردرهایی است که کمتر اطلاعات فردی میتوان از آنها یافت با این حال از روی همین اندک اطلاعات موجود میتوان دریافت که او با برنامه و هدف مشخصی که در ذهن داشته دست به انتخاب و تغییر مسیرهای به نظر ناگهانی میزده است. یکی از مهمترین نشانههای این امر ورود او به دانشگاه، انتخاب رشته کسبوکار و از آن مهمتر برگزیدن موضوع پایاننامهاش بود. او در پایاننامهاش در مورد یافتن کسبوکارهایی ارزان نوشت که عملکرد چندان خوبی ندارند و در عین حال مدیریتشان ساده است و محصولاتی دارند که مردم به صورت روزمره به تهیه و خرید آنها محتاجاند. پیشنهاد او این بود که میتوان این شرکتها را با توسل به خرید استقراضی مالک شد و اموال و داراییهایشان را به دست آورد. نقشه هارت این بود که پس از این خریدها با کاهش هزینه، بهبود و تحکیم عملیات اجرایی و به دست آوردن یک جریان ثابت مالی که بتواند هزینه وامها و بدهیهای خرید استقراضی را بدهد، این شرکتها را تبدیل به داراییهایی ارزشمند کند. بعد میشد آنها را وارد بازار بورس کرد یا با سود خوبی فروخت و واگذار کرد.
همه آنچه که توضیحش را خواندید تعریف عمومی خرید استقراضی (leveraged buyout) است. هارت داشت در آن زمان در نیوزیلند همان کاری را شروع میکرد که چهرههای شهیر سرمایهگذاری در آمریکا مشغول به انجامش بودند. هارت در بازار دستنخوردهتر نیوزیلند و با رقبای کمتر مشغول به این کار شد و شاید از روی این توضیحات بتوان گفت پیش از اینکه تصمیم بگیرد پا به دانشگاه بگذارد میدانسته میخواهد چه کند که سراغ این رشته و این موضوع پایاننامه رفته بود.
ورود رسمی به بازار
میانه دهه 80 زمانی بود که هارت، پسری که مدرسه را ول کرد، به صافکاری ماشین و رانندگی کامیون یدککش مشغول شد، شرکت دوکارمنده به ثبت رساند و بعد بدون دیپلم مشغول به تحصیل در رشته کسبوکار دانشگاه اوتاگو شد، سرانجام قدم در مسیری گذاشت که معلوم بود آمادگی کاملی برایش دارد. در نخستین قدم او مستقیم به سراغ خرید و ادغام چهار شرکت پذیرایی و تشریفات رفت. این کسبوکار با هدف کرایه دادن ظروف غذاخوری و سایر لوازم مورد نیاز برای رویدادها و مراسم شرکتها و سازمانها شروع شد و از آنجایی که چهار شرکت این حوزه را خریده و ادغام کرده بود خیلی زود توانست تبدیل به نوعی مونوپولی در همین حوزه شود. بعد او کل این کسبوکار را با سود خوبی فروخت و از این سود برای سرمایهگذاری در بخش لباسهای ایمنی استفاده کرد. همزمان او سهام شرکتش رنک گروپ (Rank Goroup) را که موتور محرک سرمایهگذاری او بود، در بورس اوراق بهادار نیوزیلند عرضه کرد. پس از سقوط بازار سهام در سال 1987 او شرکت را مجددا خصوصی کرد.
یکی از بهترین موقعیتهای خرید او در سال 1989 پیش آمد، زمانی که نیوزیلند چاپخانه دولتیاش را به فروش گذاشت. هارت در آن زمان 12 میلیون دلار برای این خرید هزینه کرد و شرایط پرداخت بسیار سخاوتمندانهای هم به او پیشنهاد شد. آنچه او برای خرید این چاپخانه پرداخت در واقع نصف ارزش ثبتشده آن بود. خریدی که با کمک وامهای بانکی انجام شد و یکی از پرسودترین خریدهای او به شمار میرفت. یک سال بعد در 1990 او دست به خرید دیگری زد؛ شرکت وایتکولس که در آن زمان بزرگترین مجموعه کتابفروشی نیوزیلند به شمار میرفت و هارت مبلغ 42 میلیون دلار بابت این خرید پرداخت کرد. هارت این دو شرکت را تلفیق کرد و بعد در سالهای دهه 90 مجموع این خریدهای معروفش را با سود واگذار کرد.
اما در میان این بازارهای شلوغ خرید و فروش با سود همیشه چالههایی هم بر سر راه پیدا میشود. سال 1997 هارت 20 درصد از سهام برنز فیلیپ، تولیدکننده استرالیایی ادویه و مخمر را به قیمت 200 میلیون دلار خرید. شرکتی که سرمایهگذارانش را با افت 73 درصدی ارزش اسمی سهامش در بازار ادویه غافلگیر کرد و سبب به هم خوردن قراردادهای وام شد. در عرض 4 ماه سرمایهگذاری هارت تا یکدهم ارزش اصلیاش آب رفت. بعد دیگر نوبت به این رسید که سرمایهگذار معروف آستینهایش را بالا بزند و کار تحول ساختاری این شرکت را آغاز کند. همزمان او مشغول مذاکره با بانکداران بر روی بستههای پیشنهادی سرمایهگذاری شد و 90 میلیون دلار دیگر بر روی کار سرمایهگذاری کرد. شرکت سرانجام به جایی رسید که توانست در سال 2002 پیشنهادی 2 میلیارد دلاری برای خرید شرکت غذایی گودمن فیلدرِ استرالیا بدهد. سال 2005 که هارت سهام کل این مجموعه را فروخت، سودی هم نصیبش شده بود. او شکست سرمایهگذاریاش را با سود جبران کرد.
تمرکز بر کاغذ و بستهبندی
سال 2006 هارت به سراغ خرید شرکت کارتر هالت هاروی رفت. قدمت این شرکت به قرن نوزدهم برمیگردد و از همان ابتدا هم قرارش بر فعالیت در صنعت چوببری بود. رفتهرفته بخشی از کارش بر کاغذ هم متمرکز شد اما حالا که در اختیار هلدینگ رنک قرار دارد همه آن را به عنوان بازوی تولید و فروش محصولات چوبی و لوازم و تجهیزات ساختمانسازی میشناسند. شاید بتوان گفت خرید این شرکت او را به سوی کاغذ و بعد صنایع بستهبندی سوق داد. نام گرایم هارت در حال حاضر بیش از هر چیز با نام هلدینگ رینولدز گروپ و صنایع بستهبندی گره خورده است. در طول زمان، خریدها و ادغامهای مختلفی که او انجام داد سر از این حوزه درآورد و بعد نظرش را چنان به خود جلب کرد که بیشترین تمرکزش را بر روی همین حوزه گذاشت. آنگونه که اطلاعات ثبتشده توسط بلومبرگ نشان میدهد، گروه رنک در فاصله سالهای 2002 تا 2012 دست به خرید 12 شرکت زده است که مجموع ارزشی آنها به 14 میلیارد دلار میرسد. اما حالا نام گروه رینولدز است که تبدیل به علامت شناختهشده این گروه شده است، یکی از معروفترین شرکتهای بستهبندی در دنیا که زیرمجموعههایی مانند شرکت بستهبندی گراهام را در تملک خود دارد. گراهام به مشتریان بسیار معروفی از میان سایر برندها خدمات بستهبندی ارائه میدهد: کوکاکولا، پپسی، کرفت، هاینز و شرکت دوپاکو که تامینکننده بستهبندیهای مورد نیاز مکدونالد، برگر کینگ و وندیز است. گراهام شرکتی است که سرمایهگذار نیوزیلندی در سال 2011 با پرداخت 4.4 میلیارد دلار از آن خود کرد. گرایم هارت ثروتمندترین نیوزیلندی است و در حال حاضر به عنوان تنها نماینده این کشور در میان ثروتمندان فهرست بلومبرگ شناخته میشود. کسی که در 15 سالگی به جای مدرسه به سراغ صافکاری رفت، بدون دیپلم وارد دانشگاه شد و از همان روزی که موضوع پایاننامهاش را مشخص کرد معلوم بود که چه نقشهای برای آینده در سر دارد.